De Maliebaanmonologen, over de spannendste straat in de oorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het hoofdkantoor van de NSB was gevestigd op Maliebaan 35 in Utrecht. Daaromheen zaten meer dan tien Duitse instanties en allerlei afdelingen van de steeds groter wordende NSB. Aan de overkant zat het paleis van de rooms-katholieke kerk. Verder zaten er de Nederlandse SS, het beruchte bureau van de Sicherheitspolizei en verschillende mensen die een rol speelden in het verzet.
De geschiedenis van deze Utrechtse straat in de oorlog werd door schrijver en programmamaker Ad van Liempt vastgelegd in het boek Aan de Maliebaan. "De Maliebaan was de spannendste straat in Nederland tijdens de oorlog," aldus Van Liempt.
Vorig jaar voerden acteurs de monologen uit dit boek op. Aangemoedigd door enthousiaste reacties van toeschouwers besloten de theatergroep en Van Liempt om de monologen vast te leggen op video en er een televisieserie van te maken. De NOS zendt deze serie uit in de eerste zes dagen van de maand mei.
Ziel en zaligheid
"Door de manier waarop de monologen zijn geregistreerd, helemaal in het zwart en voor een groot deel in close-up, komen de teksten maximaal over", vertelt initiatiefnemer en producent Van Liempt. "Het is een heel bijzondere manier om de verhalen van de Tweede Wereldoorlog opnieuw te vertellen. Je merkt het ook aan de acteurs, ze hebben hun ziel en zaligheid erin gestoken."
De eerste monoloog op zondag 1 mei is van aartsbisschop Jan de Jong. Hij woonde in het aartsbisschoppelijk paleis, Maliebaan 40. Hij raakte in conflict met de NSB en met bezettingsautoriteiten en sprak zich openlijk uit tegen de opheffing van de vakbonden en de Jodenvervolging.
Daarna volgen monologen van onder meer Erna Boomsma, een meisje uit een NSB-gezin dat in 1944 bij de Sicherheitspolizei op Maliebaan 74 werd aangenomen, Henk Feldmeijer, de oprichter en voorman van de Nederlandse SS, de Joodse zakenman Frits Elzas, verzetsvrouw Marie Anne Tellegen en Anton Mussert, leider van de NSB.
NOS De Maliebaanmonologen, zondag 1 tot en met vrijdag 6 mei, NPO 2 en NOS.nl. Aanvangstijd vanavond 22.30 uur. De dagen daarna wisselend tussen 22.30 en 22.45 uur.