'Oudere huizenbezitter betaalt voor risico's die er niet zijn'

Vooral ouderen betalen volgens Vereniging Eigen Huis steeds vaker onterecht honderden euro's per jaar extra voor hun hypotheek. Steeds meer hypotheekverstrekkers rekenen namelijk een extra rente bij het verlengen of oversluiten van aflossingsvrije hypotheken, blijkt uit een inventarisatie van Vereniging Eigen Huis.

VEH maakte de inventarisatie na klachten hierover van leden. Volgens Hans André de la Porte van VEH is de opslag onterecht als een eigenaar een forse overwaarde heeft. "Als de woning bij verkoop veel meer oplevert dan de waarde van de hypotheek, loopt de bank geen extra risico bij een aflossingsvrije hypotheek." Vooral ouderen beschikken over een huis met overwaarde.

Beter doorbelasten

De banken bevestigen dat aflossingsvrije hypotheken duurder zijn. Bij sommigen geldt dit al langer, bij anderen pas een paar maanden. Maar ze ontkennen dat dit met het risico van wanbetaling te maken heeft. ABN Amro en Rabobank zeggen dat ze hiermee het verschil in kapitaalkosten dat ze maken voor aflossingsvrije hypotheken beter doorbelasten aan de klant. Daarnaast stelt ABN dat een bijkomend voordeel is dat aflossen zo meer wordt gestimuleerd.

Volgens ING loopt een bank wel altijd een groter risico op een aflossingsvrije hypotheek, zelfs wanneer er een grote overwaarde op zit, omdat daar tussentijds niet op wordt afgelost. Daarom is een verschil in rentetarief gerechtvaardigd, aldus de woordvoerder.

Eigen Huis trekt het verhaal van de banken in twijfel. André de la Porte: "Een hypotheek voor een ouder persoon met veel overwaarde op z'n huis en nog een korte aflossingsperiode voor de boeg, is voor een bank relatief goedkoop te financieren. Maar dat voordeel ziet die persoon niet terug in een lagere renteopslag."

Verschil

Hoogleraar economie Maarten Pieter Schinkel van de Universiteit van Amsterdam vindt het "wel opmerkelijk" dat voor aflossingsvrije hypotheken van oudere mensen dezelfde renteopslag geldt als voor jongere mensen. "De bank weet op basis van levensverwachting dat ze van ouderen op niet al te lange termijn ook haar geld terug krijgt. Dergelijke hypotheken kan de bank dus ook korter financieren, al is het niet-annuïtair. Je zou verwachten dat banken in onderlinge concurrentie die groep ouderen, met vaak ook veel overwaarde, tegemoet komt met een lager rentetarief. Tenminste, als hun kostenverklaring klopt. Maar ouderen switchen mogelijk niet meer zo vlot, zeker niet voor nog maar een klein stukje hypotheek."

Druk

Uit het onderzoek van VEH komt naar voren dat de meeste grote banken en een aantal verzekeraars 0,2 procent extra rente rekenen voor aflossingsvrije hypotheken. Dit scheelt een hypotheekbezitter al gauw honderden euro's per jaar.

"Wij kunnen alleen maar bedenken dat banken hiermee extra rendementen willen binnenhalen, of mensen onder druk willen zetten om af te lossen", zegt André de la Porte. Ook dat laatste noemt André de la Porte ongewenst. De VEH vindt het niet verstandig als oudere huiseigenaren met een hypotheek die minder dan de helft van de woningwaarde bedraagt, gaan aflossen. Het kan namelijk moeilijk zijn om de hypotheek weer te verhogen als dat later nodig blijkt.

De VEH trok eerder aan de bel omdat bij spaarhypotheken ook vaak zo'n opslag berekend werd. "Dat gebeurt ook nog steeds", zegt André de la Porte. "maar de situatie is wel verbeterd." VEH zegt dat ze zich zullen blijven inspannen om de rente-opslag eraf te krijgen.