Koning herdenkt Market Garden
Koning Willem-Alexander is vandaag samen met de Poolse president Komorowski en minister van Defensie Hennis-Plasschaert bij de herdenking van Market Garden in het Gelderse Driel.
In Driel werd zeventig jaar geleden de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade onder leiding van generaal-majoor Sosabowski gedropt om Britse eenheden te helpen, die bij Arnhem op hevig verzet van de Duitsers waren gestuit.
Een tiental Poolse en enkele Britse veteranen wonen de herdenking bij. De NOS zendt de ceremonie in Driel rechtstreeks uit op NPO 1 en NPO Nieuws, van 14.00 tot 16.15 uur uur.
Kleine bootjes
Op de vijfde dag van Market Garden waren alle landingsplaatsen al in handen van de Duitsers. Zo'n 1500 Poolse parachutisten werden daarom onverwacht gedropt bij Driel, onder de Rijn bij Arnhem. Het ontbrak de Polen aan zware wapens. Die waren grotendeels verloren gegaan bij een eerdere dropping.
In kleine bootjes probeerden ze de Rijn over te steken om zich aan te sluiten bij de geallieerde troepen in Oosterbeek, maar ze werden zwaar onder vuur genomen door de Duitsers. Nog geen 250 soldaten haalden de overkant, de rest hield stand bij Driel.
Zondebok
Negen dagen na het begin van Market Garden moesten de geallieerden zich terugtrekken uit het gebied boven de Rijn; Arnhem bleek een brug te ver. Met hulp van de Polen in Driel wisten bijna 2400 Britse en Poolse soldaten de zuidkant van de Rijn te bereiken - een fractie van de 12.000 die rond Arnhem werden gedropt. De slag om Arnhem kostte aan 98 Polen het leven.
De Polen zijn naderhand door de Britten tot zondebok gemaakt van de mislukking van Market Garden. Veldmaarschalk Montgomery zei dat ze "slecht hadden gevochten".
Onderscheiding
Pas in 2006 volgde eerherstel voor de Polen van Driel. De Nederlandse regering onderscheidde de Polen na veel publieke druk met de twee hoogste dapperheidsonderscheidingen. Leden van de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade kregen de Militaire Willemsorde, generaal Sosabowski kreeg postuum een Bronzen Leeuw.
In de NOS-uitzending spreekt Rob Trip met militair historicus Christ Klep ook over de rol van de Polen. Verder zijn er beelden te zien van de nagespeelde dropping van parachutisten op de Ginkelse Heide bij Ede en van de herdenking bij de John Frostbrug in Arnhem.
Waaloversteek
Morgen volgt een rechtstreekse uitzending rond de herdenking van de Waaloversteek door Amerikaanse soldaten in Nijmegen. In het bijzijn van veteranen van toen wordt dit waagstuk met licht- en geluidseffecten zo goed mogelijk nagebootst.
Er is dan ook aandacht voor de herdenking op de begraafplaats in Oosterbeek, waar ruim 1750 geallieerde militairen begraven liggen die zijn gesneuveld tijdens de slag om Arnhem.
NOS 70 jaar Bevrijding: Herdenking Market GardenVandaag: 14.00 - 16.15 uur, NPO 1 en NPO Nieuws,, vanuit DrielMorgen: 16.15 - 18.00 uur, NPO 2 en NPO Nieuws, vanuit Nijmegen