Amalia eerste Prinses van Oranje

Wanneer haar vader op 30 april koning wordt, wordt Amalia Prinses van Oranje. Het is voor het eerst dat een koningsdochter de titel draagt, dat was tot nu toe voorbehouden aan de mannelijke troonopvolgers.

De titel verwijst naar het prinsdom Orange, ooit een zelfstandig land in het zuiden van het huidige Frankrijk. De band met Nederland ontstaat in 1530, als René van Chalon het prinsdom erft. De oom van deze latere stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht was namelijk kinderloos gestorven.

Wapenspreuk

Doordat René's enige dochter jong sterft, komt de 1544 in titel na zijn dood in handen van zijn 11-jarige neef, die zich Willem van Oranje gaat noemen. Hij neemt ook de wapenspreuk van zijn oom over, 'Je maintiendrai Chalon', al kort hij dit later wel in.

Terwijl het Huis van Oranje in Nederland een steeds belangrijkere rol gaat spelen, mede door de leidende functie van Willem in de Tachtigjarige Oorlog, rammelt de Franse koning aan de poorten van Orange. Als Holland en Frankrijk in 1672 in oorlog raken, wordt het vorstendom ingepikt door Lodewijk XIV.

Machtwisseling

Keer op keer wisselt de macht in Orange. Wat de situatie nog bemoeilijkt, is dat koning-stadhouder Willem III in 1702 kinderloos overlijdt. Zowel de Friese Johan Willem Friso als Frederik I van Pruisen maken daarna aanspraak op de titel.

Zelfs als Orange met de Vrede van Utrecht in 1713 definitief wordt ingelijfd door Frankrijk, blijven de beide families ruziën over wie de titel mag voeren. Pas in 1732 komen de partijen overeen dat ze beide de titel gaan gebruiken. Daarom is naast Willem-Alexander ook achterkleinzoon van de laatste Duitse kroonprins, Georg Friedrich van Pruisen, nog altijd Prins van Oranje.

De titel dreigde ondergesneeuwd te raken in de lange lijst met slapende titels van de Nederlandse koning toen Willem I in 1813 aan de macht kwam. Omdat het hoofd van het Huis Oranje-Nassau drie eeuwen lang de titel had gevoerd, werd in de grondwet vastgelegd dat de troonopvolger voortaan Prins van Oranje zou worden genoemd.

Eerste titeldrager

De eerste die de titel zo voerde was de latere koning Willem II. De titel verdween lange tijd na de dood van de drie zoons van koning Willem III, doordat de titel niet gevoerd mocht worden door een vrouw. Toen Beatrix in 1980 koningin werd, was Willem-Alexander de eerste Oranje die de titel gebruikte sinds de dood van kroonprins Alexander in 1884.

Dat Amalia de titel nu wel mag gebruiken, is te danken aan de grondwetswijziging van 1983. Daarin werd vastgelegd dat de sekse van de troonopvolger voortaan geen invloed meer had. Zo ging voortaan ook het eerstgeboorterecht gelden: tot die tijd zou een jongere broer van Amalia voorrang hebben gehad bij de opvolging.