Kwart Nederlanders voor ceremonieel koningschap

Driekwart van de Nederlanders steunt de monarchie, maar een groeiend aantal mensen vindt het tijd voor modernisering van het koningschap. Ruim een kwart zou nu de voorkeur geven aan een ceremonieel koningschap.

Toch is ruim de helft van de Nederlanders wél tevreden met de monarchie in zijn huidige vorm. 11 procent wil liever helemaal geen monarchie.

Dat blijkt uit een onderzoek van de NOS (.pdf) naar de mening van Nederlanders over de monarchie, uitgevoerd door Bureau Synovate. Aanleiding voor het onderzoek is het debat over de monarchie dat de NOS vanavond uitzendt op Nederland 2.

In de Tweede Kamer is vooralsnog geen meerderheid voor invoering van het ceremonieel koningschap. Daarvoor zou ook een Grondwetswijziging nodig zijn.

Volgens het onderzoek wordt die mening dus niet breed gedragen door het volk, al vindt een groeiend aantal Nederlanders dat het staatshoofd minder politieke zeggenschap moet krijgen. In april van dit jaar vond nog 33 procent dat de koning geen wettelijke invloed meer moet hebben, nu is dat 37 procent. Vijf jaar geleden was dat nog 25 procent.

Moderniseren

Als er wordt besloten om een ceremonieel koningschap in te voeren, dan vindt ruim de helft van de ondervraagden de troonswisseling een goed moment om dat te doen.

Willem-Alexander zou sowieso het koningschap moeten moderniseren als hij op de troon zit, vindt 65 procent van de Nederlanders. Toch denkt 40 procent dat hij dat niet zal doen.

Ongeveer een derde is voor het afschaffen van een of meerdere staatsrechtelijke taken van de koning(in). Over het behoud van de ministeriële verantwoordelijkheid waar het staatshoofd onder valt, zijn de meningen verdeeld. 46 procent vindt dat de ministeriële verantwoordelijkheid kan worden afgeschaft, een iets kleinere groep (41 procent) wil die liever handhaven.

Opmerkelijk genoeg vindt een ruime meerderheid het wenselijk dat de koning(in) zijn of haar mening mag uitspreken.

Een stijgend aantal mensen (45 procent) vindt de erfelijke troonopvolging niet meer van deze tijd.

Vader van Máxima

De helft van de Nederlanders heeft er geen problemen mee als Jorge Zorreguieta, de vader van Máxima, aanwezig is bij de officiële plechtigheden rond de troonswisseling. Een groeiend aantal mensen (37 procent) vindt dat juist ongewenst.

Beatrix en haar troonopvolger krijgen een ruime voldoende van de ondervraagden. Beatrix krijgt een 7,6 en Willem-Alexander een 7,0. Een meerderheid heeft vertrouwen in de aanstaande koning. Maar de daling die in 2009 optrad heeft hij nog niet helemaal kunnen herstellen.

Monarchiedebat

De NOS zendt vanavond op Nederland 2 (21.00 – 21.55 uur) het Monarchiedebat uit, met als gasten onder anderen de auteurs Geert Mak en Daniela Hooghiemstra, hoofdredacteur van het blad Royalty Marc van der Linden, programmamaker Peter van der Vorst, oud-VVD-Kamerlid Arend Jan Boekestijn, publiciste Elsbeth Etty, socioloog Anton Zijderveld, voorzitter VNO-NCW Bernard Wientjes en historicus Maarten van Rossem.

Presentator Rob Trip leidt de discussie over de toekomst en de positie van de monarchie. Ook wordt besproken hoe koningin Beatrix haar taak vervult en hoe Willem-Alexander dat zal gaan doen.

Het debat vindt plaats aan de vooravond van het Tweede Kamer-debat over de begroting van Algemene Zaken op dinsdag 11 oktober. Tijdens deze vergadering komen naar verwachting ook de standpunten van het kabinet en de politieke partijen over de monarchie aan de orde. Voor veel partijen is de politieke invloed van de koningin een heikel punt.