Nieuw lichtverschijnsel door fotografen ontdekt en het heet... Steve

Een vreemde ontdekking met een al even vreemde naam: in Canada heeft een groep Noorderlicht-fotografen een tot nog toe onbekend lichtverschijnsel aan de nachtelijke sterrenhemel gevonden. Het ziet er uit als een heldere paarse streep. Of het iets te maken heeft met het noorderlicht is nog niet duidelijk.

De amateurfotografen die het verschijnsel ontdekten, gaven het de naam 'Steve', naar een scene uit de kinderfilm Over the Hedge (Nederlandse titel: Beesten bij de Buren). Daarin stuiten enkele wilde dieren op de heg van een tuin - iets wat ze nog nooit hebben gezien. Ze besluiten het onbekende object 'Steve' te noemen.​

Dat het echt om iets bijzonders ging, bleek pas toen de foto's van de amateurfotografen op Facebook werden opgemerkt door Eric Donovan van de Universiteit van Calgary. De club 'noorderlichtvangers' had het fenomeen op zijn Facebookgroep een 'proton-boog' genoemd, maar Donovan wist dat dat niet kon kloppen: proton-aurora's bestaan wel, maar zijn niet zichtbaar.

Door onderzoek met satellieten en camera's die voortdurend naar het noorderlicht kijken is er nu iets meer bekend, vertelt Roger Haagmans van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bij Nieuws en Co op NPO Radio 1. "We hebben drie satellieten rondvliegen die onder meer het magneetveld van de aarde meten, en eigenlijk bij toeval vloog een stel satellieten precies over de locatie waar die Steve gezien was."

Uit de metingen konden de wetenschappers afleiden dat Steve bestaat uit een 25 kilometer brede stroom van ionen in de bovenste lagen van de atmosfeer. Die ionen verplaatsen zich enorm snel, 600 keer sneller dan de deeltjes eromheen, en ze worden ook heel heet. "Er waren temperatuursveranderingen van bijna 3000 graden Celsius te zien", zegt Haagmans. "Dit is zo'n extreem fenomeen dat we het maar net kunnen meten met de instrumenten."

Steve lijkt niet op een bekend verschijnsel, maar kan misschien toch iets met het noorderlicht te maken hebben volgens Haagmans. "Dat is de vraag, of het toch aan de beschrijvingen van het noorderlicht voldoet, of dat het een soort toevoeging is aan het noorderlicht van een proces dat we tot nu toe nog niet kenden."

Volgens de de Canadese wetenschapper die Steve als eerste onderzocht, is het verschijnsel niet eens zo heel zeldzaam. "Het blijkt dat Steve een vrij gewoon fenomeen is, maar het was ons nog niet opgevallen. Dat het nu wel is gebeurd, is te danken aan alle observaties vanaf de grond en van satellieten, aan de enorme hoeveelheid data waar we tegenwoordig toegang toe hebben en aan het leger wetenschappers dat de krachten bundelt bij het onderzoek."

En blijft het verschijnsel Steve heten? Haagmans denkt van wel. "Wij hebben die naam gewoon gehandhaafd en gezien de huidige aandacht denk ik niet dat dat gaat veranderen."