"EU moet geld en mankracht sturen"

Wat moet Europa doen tegen ebola? Daarover praten de EU-ministers van Volksgezondheid vandaag met elkaar in Brussel. Maatregelen zijn hard nodig, zeggen medisch deskundigen. Europa zou tot nu toe veel te weinig doen. De laatste dagen klonk er veel kritiek op de houding van de EU.

"Amerika stuurt inmiddels 3000 militairen, Cuba en China hebben artsen in het gebied en Rusland bouwt er laboratoria", zegt tropenarts Nick Zwinkels. "Europa moet minimaal net zoveel kunnen doen als Amerika en dat gebeurt op dit moment nog niet. De Britten en Fransen sturen militairen en Nederland zet een schip in voor de logistiek. Maar dat is niet genoeg. Deze meeting is dus hoopgevend."

Zwinkels werkte als arts in Sierra Leone en is een van de twee Nederlanders van wie eerder werd gevreesd dat ze ebola hadden. "Ebola is ongelooflijk gevaarlijk en een heel enge ziekte", zegt Zwinkels. "Als je langer wacht met maatregelen worden de gevaren alleen maar groter. En dat geldt niet alleen voor Afrika. De kans op verspreiding neemt alsmaar toe."

Schijnveiligheid

Het is nog niet bekend welke maatregelen de ministers willen nemen, maar zeker is dat het zal gaan over het beter controleren aan de poorten van Europa. "In de uitnodiging aan de ministers staat dat het zal gaan over de opties om de toegangscontrole voor vluchten uit Afrika te verscherpen en om daar ook gelijk besluiten over te nemen", zegt NOS-redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink.

Volgens belangrijke infectieziektebestrijders, onder wie ebola-ontdekker Peter Piot, hebben zulke aangescherpte controles geen zin. "Dat is de fout die de Amerikanen ook hebben gemaakt", zegt Van den Brink. "Het enige dat je dan controleert, is of mensen op het moment van binnenkomst ziek zijn. De echte besmette personen zitten vaak nog in hun incubatietijd en hebben nog geen koorts. Die kunnen een paar dagen later nog ebola krijgen. Het is schijnveiligheid."

"Ik heb met Amerikaanse experts gesproken en die zeggen ook: we kunnen beter de procedures in de ziekenhuizen controleren dan inkomende reizigers", zegt Van den Brink.

Geld en mankracht

"Wat nodig is, zijn handen aan het bed en mensen op de grond", zegt Van den Brink. "Er zijn artsen en verpleegkundigen nodig. Er moeten ook mensen klinieken gaan timmeren. Geniesoldaten kunnen bijvoorbeeld noodhospitalen bouwen. Als je dat niet doet, dan blijft die epidemie zich verspreiden en dat zal sneller en sneller gaan naarmate er meer mensen ziek worden."

Ook Zwinkels benadrukt het belang van steun in de vorm van geld en mankracht. "Zaken als beschermingspakken zijn bijvoorbeeld heel hard nodig", zegt Zwinkels. "Maar er moeten vooral gezondheidswerkers naar het gebied. De winst die we nu nog kunnen behalen door heel veel mensen te sturen, is heel erg groot."

Onverzekerd

Er zijn alleen nauwelijks medici te vinden die naar de gebieden gestuurd willen of kunnen worden. Dat komt mede doordat verzekeraars vooralsnog weigeren een eventuele repatriëring te vergoeden.

Artsen zonder Grenzen, de organisatie die de meeste artsen in ebola-gebied aan het werk heeft, kan zijn personeel wel verzekeren.

Zwinkels kon zijn werk ook verzekerd doen, via de organisatie Lion Heart. Het liefst zou hij zo snel mogelijk teruggaan naar Sierra Leone, maar op dit moment is het ook voor hem niet zeker of de repatriëring vergoed zal worden. "Ik kan dus nu niet weg. Dit kan nog een groot probleem worden voor al die mensen die graag daar hulp willen bieden."