Koenders, een bevlogen idealist
Bij de formatie van het huidige kabinet zou de naam Bert Koenders al genoemd zijn als mogelijke minister van Buitenlandse Zaken. Maar toen viel de keus uiteindelijk op Frans Timmermans. Nu zijn eeuwige rivaal naar Brussel afreist, heeft hij de begeerde post alsnog gekregen.
De carrières van de PvdA'ers Koenders (1958) en Timmermans (1961) lopen voor een deel gelijk op. Ze waren tegelijk Kamerlid met Buitenlandse Zaken in hun portefeuille. En ze maakten allebei deel uit van het vierde kabinet-Balkenende: Koenders was minister voor Ontwikkelingssamenwerking en Timmermans op hetzelfde ministerie staatssecretaris voor Europese Zaken.
VN-man
Timmermans erkende ooit tegenover een journalist dat hij en Koenders niet goed met elkaar overweg konden. "Het heeft ons jaren gekost een zakelijke verstandhouding te vinden. Toen die er eenmaal was, ging het ons allebei beter", zei hij.
Koenders, nu hoofd van de VN-vredesmacht in Mali en eerder VN-gezant in Ivoorkust, is een ander type dan Timmermans. Collega's in de Nederlandse politiek omschrijven hem als een bevlogen idealist met een grote voorliefde voor Afrika, die het liefst een boom opzet over armoedebestrijding. VVD'er Hans van Baalen karakteriseert in de Telegraaf: "Koenders is meer een VN-man, Timmermans is meer van de EU".
Hoewel Koenders zich thuisvoelt in Afrika heeft hij nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij graag weer een functie wil in de Nederlandse politiek, waar hij naar eigen zeggen aan verknocht is.
Toen duidelijk werd dat Timmermans de overstap naar Europa maakt, werd Koenders meteen als opvolger genoemd. Hij lijkt met zijn ervaring ook één van de weinige PvdA'ers te zijn, die geschikt zijn om halverwege de termijn deze belangrijke post over te nemen.
Niet smetteloos
Koenders imago is niet smetteloos. In 2007 ging hij als minister in de fout door onderhands een lucratieve overheidsopdracht aan BKB te geven, een bedrijf dat werd gerund door partijgenoten van de PvdA. Volgens de Europese regels had hij die opdracht moeten aanbesteden.
Tijdens diezelfde ministersperiode botste hij herhaaldelijk met CDA-minister van Buitenlandse Zaken, Maxime Verhagen. Zij hadden bijvoorbeeld knallende ruzie over de Palestijnse zaak. Koenders betitelde de Israëlische blokkade van Gaza als het collectief straffen van de Palestijnse burgerbevolking, terwijl Verhagen zeer pro-Israël was.
Los van dit soort incidenten staat Bert Koenders bekend als een betrouwbaar politicus, die dingen voor elkaar krijgt. Dat er een Nederlandse missie in Mali is, is mede aan de in Arnhem geboren VN-chef te danken. Misschien wel het beste bewijs voor zijn politiek-diplomatieke gaven is dat hij zijn vroegere concurrent Frans Timmermans zo ver heeft gekregen, dat die zich in het kabinet voor deze missie inzette.