Wie wint Jaap Eden 2014?
Wie moeten de sportman en de sportvrouw van het jaar worden? Dat is de grote vraag in de aanloop naar het Sportgala 2014. Epke Zonderland heeft zich met zijn wereldtitel opnieuw kandidaat gesteld, maar gaat de turner zijn vijfde Jaap Eden ophalen in een succesvol olympisch jaar? Het wordt bijna een onmogelijke keuze.
Een olympische titel is automatisch een nominatie voor de Jaap Eden. Dat betekent dat de schaatsers Michel Mulder, Stefan Groothuis, Sven Kramer, Jorrit Bergsma, Jorien ter Mors en Ireen Wüst tot de genomineerden behoren. Ook de achtervolgingsploegen gingen in Sotsji met het goud aan de haal.
Maar het bleef dit jaar niet bij olympisch succes. Met de rekstoktitel van Zonderland erbij staat de teller voor Nederland namelijk al op achttien wereldtitels. Logisch gevolg is dat er sporters met een wereldtitel zullen zijn die een nominatie gaan mislopen.
Aan de vakjury (oud-sporters, journalisten en chef de mission Maurits Hendriks) de zware taak om de genomineerden aan te wijzen. Hoeveel dat er gaan worden is door het enorme aanbod nog niet duidelijk. Bij de uiteindelijke verkiezing wordt het iets makkelijker voor ze gemaakt. Dan krijgen zij de hulp van de bij het gala aanwezige A-sporters, wier stemmen voor vijftig procent meetellen.
Op 30 november worden de nominaties bekendgemaakt. Ruim twee weken later, op 16 december, wordt tijdens het NOS/NOC*NSF Sportgala in de RAI duidelijk wie er dit jaar met de prijzen vandoor gaan. Maar wie zijn nu eigenlijk de grootste kanshebbers? Een overzicht.
Sportman van het Jaar
Michel Mulder - Misschien wel de topfavoriet om gekroond te worden tot Sportman van het Jaar. De 28-jarige schaatser prolongeerde in januari zijn wereldtitel sprint. Op de Olympische Spelen was hij de snelste op de 500 meter. Mulder maakt ook nog kans om 's werelds beste te worden bij het inline-skaten. Dat toernooi is volgende maand in het Argentijnse Rosario.
Stefan Groothuis - Verraste vriend en vijand met olympisch goud op de 1.000 meter. In 2013 maakte hij nog bekend dat hij in 2011 kampte met een flinke depressie. Naar eigen zeggen was hij zelfs dicht bij zelfmoord. De 32-jarige schaatser werd in 2012 wereldkampioen sprint, maar nadien bleef internationaal succes uit. Tot de Spelen in Sotsji, waar hij zijn eerste olympische goud veroverde.
Jorrit Bergsma - Voor de kenners geen verrassing en voor coach Jillert Anema al helemaal niet: Bergsma greep ten koste van Sven Kramer olympisch goud op de 10.000 meter. Ging het in 2010 bij Kramer nog mis op de langste afstand door een foute wissel, in Sotsji was Bergsma de reden dat hij geen goud won. Bergsma was in 2013 al wereldkampioen op de 10.000 meter en pakte bovendien de wereldbeker.
Sven Kramer - Kon zijn droom om goud te winnen op de 10.000 meter niet verwezenlijken, maar liet zijn klasse wel zien op de 5.000 meter. In Sotsji bleef de 28-jarige Fries nummer twee Jan Blokhuijsen bijna vijf seconden voor. Kramer werd één keer eerder gekroond tot Sportman van het Jaar, in 2007, toen hij op elk schaatstoernooi oppermachtig was en liefst vijf wereldrecords reed.
Epke Zonderland - Werd net als vorig jaar wereldkampioen op de rekstok. In het Chinese Nanning turnde hij een superieure oefening. Het zou heel bijzonder zijn als hij weer als de beste sporter wordt gezien. Zonderland heeft nu, net als Anton Geesink en Ard Schenk voor hem, vier keer de eervolle prijs ontvangen: in 2009, 2011, 2012 en 2013. Hij ziet zich nu niet als kanshebber: "Het blijft een olympisch jaar en dat telt."
Niki Terpstra - Won de voorjaarsklassieker Parijs-Roubaix. Het was voor het eerst in dertien jaar dat een Nederlander een wielerklassieker op zijn naam schreef. Terpstra voegde zich bij een select gezelschap: slechts vijf landgenoten gingen hem voor als winnaar van Parijs-Roubaix. De renner van Omega Pharma-Quick-Step kreeg na zijn zege zelfs een rondvaart door de Amsterdamse grachten.
Jeroen Dubbeldam - Sleepte bij de Wereldruiterspelen in Caen op imponerende wijze de wereldtitel in de wacht bij het springen. Het was voor het eerst in de geschiedenis dat de Nederlandse vlag werd gehesen voor een individuele springruiter bij de wereldkampioenschappen. De 41-jarige Dubbeldam maakte ook deel uit van het team dat goud won in de landenwedstrijd.
Sportvrouw van het Jaar
Ireen Wüst - De 28-jarige schaatsster wordt ieder jaar weer sterker. Het afgelopen seizoen kroonde ze zich tot Europees- en wereldkampioen allround. Op de Olympische Spelen verzamelde ze vier individuele olympische medailles: één gouden en drie zilveren. Wüst was één keer eerder Sportvrouw van het Jaar. Dat gebeurde in 2006.
Jorien ter Mors - De shorttrackster van origine had op de Olympische Spelen een droom om bij zowel het shorttrack als het langebaanschaatsen het podium te halen. Uiteindelijk lukte dat alleen op de langebaan, maar dat was wel direct een gouden plak. Op de 1.500 meter bleef ze in een olympisch record liefst drie Nederlandse vrouwen voor: Ireen Wüst, Lotte van Beek en Marrit Leenstra.
Nadine Broersen - Meerkampster Broersen werd in maart wereldkampioen indoor. Ze was daarmee de eerste Nederlandse wereldkampioen indoor sinds 1989, toen Elly van Hulst goud pakte op de 3.000 meter en Nelli Cooman op de 60 meter. Broersen won de vijfkamp met een Nederlands record van 4.830 punten. De laatste Nederlandse die een medaille veroverde bij de WK indoor was Karin Ruckstuhl in 2006 in Moskou, ook op de meerkamp.
Marit Bouwmeester - Zeilster Bouwmeester pakte op 18 september de wereldtitel in het Spaanse Santander. In 2011 veroverde ze ook al de wereldtitel in de Laser Radial-klasse. Op de WK in 2010 en tijdens de Spelen in Londen (2012) moest ze met zilver genoegen nemen. Met deze titel kwalificeerde ze zich voor de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro. Een nieuwe kans op olympisch succes.
Dafne Schippers - Dat Schippers dit jaar geen wereldkampioen is geworden, ligt alleen maar aan het feit dat er geen WK was. Bij de EK atletiek in Zürich snelde ze naar het goud op de 100 en 200 meter in tijden die WK-waardig zijn. Afgelopen week werd Schippers al uitgeroepen tot beste atlete van Europa in het jaar 2014. Ze kreeg de meeste stemmen bij de verkiezing, waarvoor twaalf atletes waren genomineerd.
Sifan Hassan - Op de 1.500 meter bij de EK atletiek was er succes voor Hassan. De in Ethiopië geboren atlete won in Zürich met een tijd van 4.04,18. De 21-jarige Hassan werd geboren in Ethiopië en kreeg november vorig jaar een Nederlands paspoort.