Storm na de stilte in Jordanië?
Door verslaggever Lex Runderkamp in Amman
Het ziet er niet naar uit dat Nederland vandaag al in actie komt vanuit Jordanië. De acht F-16's staan hier wel klaar, maar de ondersteunende staf van zo'n 250 mensen wordt pas morgen verwacht. Tenzij ze kunnen vliegen met grondsteun van andere landen.
Vooralsnog is het stil in Amman, letterlijk en figuurlijk. De inwoners vieren het Offerfeest. Winkels en kantoren zijn dicht. Families zoeken elkaar op. En ondanks een enorme crisis sinds 2011 in de regio, bleef Jordanië al die tijd ook politiek tamelijk stil.
Koning Abdullah II ibn al-Hoessein heeft welgeteld één keer gezegd dat president Assad van Syrië beter kon opstappen. Dat is al weer drie jaar geleden. Sindsdien doet Jordanië er alles aan om de relatieve rust niet te verstoren.
Totale controle
En dat is gelukt. Je ziet uitsluitend verhalen over de opvang van Syrische vluchtelingen. Dat komt doordat tv-journalisten alleen een vergunning krijgen om in de kampen te filmen. Het is verboden om bij de grens met Syrië verhalen te maken over rebellen die strijden tegen de Syrische regering. De veiligheidsdiensten van Jordanië controleren alles.
Maar nu het land vliegtuigen toelaat van de internationale coalitie tegen IS, onder meer uit België en Nederland, dreigt de stilte te worden verstoord. We zagen minister Hennis van Defensie krampachtig proberen het woord Jordanië zo veel mogelijk te vermijden in het Kamerdebat. Maar ja, nu staan hier acht Nederlandse F-16's en zes Belgische. Hun optreden zal besproken worden in de pers en de politiek.
Pragmatisch
Waar is Jordanië bang voor? Natuurlijk voor het extremisme zoals we dat zien in veel landen in het Midden-Oosten. Jordanië is een gematigd land, politiek en religieus. Pragmatisch ook. Sinds 1994 is er een vredesverdrag met Israël, de grootste vijand van de meeste moslims. Er zijn duizenden Amerikaanse militairen gestationeerd die operaties uitvoeren in naburige Arabische landen.
Anders dan Turkije heeft Jordanië nooit islamitische extremisten naar Syrië doorgelaten. De grens met het rebellengebied in het zuiden van Syrië is elektronisch beveiligd en de Jordaniërs schieten met scherp op iedereen die er illegaal doorheen probeert te komen.
Syrische rebellen mogen alleen in- en uitreizen met toestemming van de Jordaanse veiligheidsdienst. Journalisten mogen niet mee om verslag te doen, ervoer ik zelf eerder dit jaar.
Quasi-neutraal
Alleen de officiële grensovergang met het gebied van Assad is open voor iedereen met een visum van Damascus. Zo probeert Jordanië quasi-neutraal te blijven, alhoewel op kleine schaal het verzet tegen president Assad op de been wordt gehouden.
De Arabische wereld is zeer verdeeld over de conflicten in landen als Syrië, Irak en Libië. Jordanië balanceert en vreest een volgend slachtoffer te worden. Daarom doet het land er alles aan om zo min mogelijk genoemd te worden.
Vanavond in Nieuwsuur te gast Commodore Onno Eichelsheim, directeur operaties van de Koninklijke Luchtmacht. Hij legt uit hoe Nederland de operatie aanpakt. De uitzending van Nieuwsuur begint om 22.00 uur op NPO 2..