"Paus gooit steen in vijver"

Homoseksualiteit, anticonceptie, scheiden en opnieuw trouwen, ongehuwd samenwonen. Over deze en andere heikele punten vergaderen 250 bisschoppen tijdens een buitengewone synode in Rome, op uitnodiging van paus Franciscus.

Het bijzondere aan deze bijeenkomst is dat de paus de onderwerpen zelf op de agenda heeft gezet. "Deze kwesties liggen in de rooms-katholieke kerk buitengewoon gevoelig en moeilijk. Onder zijn voorgangers waren ze überhaupt onbespreekbaar", zegt correspondent Rop Zoutberg.

Revolutionair

Ook 'revolutionair' is het feit dat de paus zich niet gaat bemoeien met het trekken van conclusies. Dat mogen de bisschoppen zelf doen. En daar krijgen ze twee weken de tijd voor.

Maar of ze het eens zullen worden? Zoutberg: "Het gaat om een gezelschap van 250 heren uit allerlei delen van de wereld, met uiteenlopende opvattingen. Overal wordt anders tegen die thema's aangekeken."

Bovendien is de ene bisschop veel progressiever dan de ander, constateerde Vaticaan-kenner Stijn Fens in het NOS-programma Met het Oog op Morgen. "Er zijn twee kampen ontstaan. Je hebt de conservatieven onder leiding van de Amerikaanse kardinaal Burke. Zij noemen het eerste huwelijk heilig en vinden dat je niet mee mag doen met de communie als je gescheiden bent."

"Zij zijn dan ook helemaal niet blij met de vragen die de paus oproept. Ze vinden hem veel te progressief en zouden het liefst nu al ophouden met discussiëren."

Daartegenover staan de progressieve bisschoppen, aangevoerd door de Duitse kardinaal Kasper. "Hij is een vertrouweling van paus Franciscus. Hij wil juist een oplossing zoeken voor de problemen waarmee de katholieken worstelen", zegt Fens.

Kardinaal Eijk

In welk kamp de Nederlandse kardinaal Eijk zich bevindt, is niet bekend. Zijn woordvoerder heeft laten weten dat de kardinaal nog niets wil zeggen. Fens: "De Nederlandse katholieken weten dus niet wat hun Nederlandse vertegenwoordiger gaat zeggen."

Wat de paus wil, is wel duidelijk: "Franciscus is niet van plan de leer van de kerk overboord te gooien. Wel vindt hij dat de kerk het contact met heel veel groepen is verloren, zoals homo's en gescheiden mensen. Hij wil daarom weer een dialoog op gang brengen tussen deze mensen en de kerk", zegt Fens. "De paus heeft een steen in de vijver gegooid en wil zien wat de rimpelingen teweeg brengen."

Veranderen

Daarvoor neemt hij wel de tijd. Pas volgend jaar, tijdens een nieuwe synode, bepalen de bisschoppen definitief of de rooms-katholieke kerk haar houding ten aanzien van onder meer anticonceptie en echtscheidingen moet veranderen. En zo ja, op welke manier.