"Amerika moest in Syrië iets doen"
De strijd tegen IS is een nieuwe fase ingegaan met luchtaanvallen in Syrië. Door de opmars van Islamitische Staat in de buurt van de Turkse grens zijn de bombardementen volgens NOS-correspondent Sander van Hoorn eerder gekomen dan werd verwacht.
"De beelden van vluchtelingen in Irak hadden de eerste Amerikaanse aanvallen uitgelokt. En nu gebeurt hetzelfde aan de grens van NAVO-staat en vriend van Amerika, Turkije. Het is letterlijk een rolletje prikkeldraad wat IS op dit moment scheidt van dat land. Dat Amerika daar iets mee moest, werd steeds duidelijker."
Centrum van de macht
Van Hoorn zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat er vooral doelen in de buurt van Raqqa worden gebombardeerd. "Raqqa is het zelfgekozen hoofdkwartier van IS. Het lijkt erop dat IS zich daar naartoe verplaatste na de aanvallen in Irak. Niet alleen het centrum van de macht maar ook de machtsstructuur zit daar, dus de communicatiemiddelen en de voorraadmiddelen. Er zouden depots zijn aangevallen."
Ook bij Aleppo en bij de grens van Irak zouden aanvallen zijn uitgevoerd. Volgens onbevestigde berichten zijn daarbij IS-strijders omgekomen en gedood.
Vijf landen
De VS heeft bij de aanvallen hulp gekregen van vijf soennitische Arabische landen: Qatar, Bahrein, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Jordanië.
"Dat is heel belangrijk omdat IS ook een soennitische beweging is", aldus Van Hoorn. "Zoals collega Wouter Zwart in Washington zegt, de aanvallen zijn omstreden, maar Amerika kan nu zeggen dat ze hulp hebben gehad van deze landen. Dat is moreel heel belangrijk."
Wat Van Hoorn opvallend vindt aan de coalitie is dat er geen Europese landen bij zitten. Frankrijk en ook Engeland hebben de afgelopen tijd laten weten dat ze ook bereid waren om de VS te helpen, maar er is op dit moment gekozen voor steun uit de Arabische wereld.
"Die landen hebben de laatste tijd nadrukkelijker verklaard dat IS ook voor hen een probleem vormt. In het geval van Jordanië is dat heel fysiek: het is een buurland van zowel Irak als Syrië", zegt Van Hoorn.
Het is niet duidelijk wat de rol van de betrokken Arabische landen is bij de bombardementen. Dat wordt mogelijk in de loop van de dag bekend.
Liever gewacht
Amerikaanse bronnen en de Syrische staatstelevisie melden dat het regime van Assad van tevoren is geïnformeerd over de plannen van de VS. Dat zou zijn gebeurd tijdens de jaarlijkse VN-top in New York, waarbij de Syrische VN-ambassadeur aanwezig is.
Van Hoorn denkt wel dat Obama liever iets langer had gewacht met aanvallen. "Stel dat IS in Raqqa is geraakt, dan is er op dit moment niets op de grond in Syrië wat de plek van IS kan innemen. Ja, de troepen van Assad of al-Nusra zijn sterk genoeg. Maar het Vrije Syrische Leger, dat Obama wil bewapenen en trainen, is dat niet. Die staan echt niet aan de poorten van de stad om binnen te marcheren op het moment dat de VS klaar is met bombarderen."