Mantelzorger niet goed 'verzorgd'
Mantelzorgers zijn nog onvoldoende in beeld bij gemeenten of organisaties die steun kunnen bieden. Het gevolg is dat mantelzorgers overbelast kunnen raken, zeker als er langdurig intensieve zorg gegeven wordt of als een mantelzorger er alleen voor staat.
Dat concludeert het SCP, het Sociaal en Cultureel Planbureau in het rapport Hulp geboden; Een verkenning van de mogelijkheden en grenzen van (meer) informele hulp,dat vandaag verschijnt (.pdf).
Het onderzoek is gedaan in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, omdat de komende jaren de langdurige zorg en ondersteuning van mensen met een beperking verandert. Van de burger wordt meer verwacht als het gaat om (langdurige) zorg. Het SCP heeft geïnventariseerd of mensen daartoe bereid zijn.
3,5 miljoen mantelzorgers
Er zijn naar schatting 3,5 miljoen mantelzorgers in Nederland, van wie er 1,1 miljoen langdurig en intensief helpen. Of mensen informele hulp willen geven en welke hulp zij bereid zijn om te geven, hangt sterk af van de relatie met de persoon.
Bij naaste familie vinden veel mensen het vanzelfsprekend, als zij daarvoor de mogelijkheden hebben. Bij mensen die verderaf staan, willen mensen best af en toe hulp geven, vooral aan mensen die ze aardig vinden en van wie men weet dat zij de hulp waarderen.
Erkenning
Mantelzorgers vinden het moeilijk om hulp te vragen. Ook geven zij aan vaak het gevoel te hebben er alleen voor te staan. Ze vinden het moeilijk de hulp met anderen te delen en beseffen soms niet dat ze hulp nodig hebben. Daardoor ligt overbelasting op de loer.
Voor zowel mantelzorgers als vrijwilligers is het geven van hulp beter vol te houden als er waardering, erkenning en ondersteuning is. Aan die ondersteuning en begeleiding ontbreekt het nog vaak.
Weinig oog voor mantelzorger
Beroepskrachten zoals thuiszorgmedewerkers en huisartsen hebben vaak weinig oog voor de mantelzorger, ook omdat ze daar onvoldoende tijd voor en kennis over hebben. Ze zouden meer tijd, maar ook bijvoorbeeld cursussen moeten krijgen om te herkennen wat mantelzorgers nodig hebben.
De meeste gemeenten bieden wel ondersteuning, maar dat betekent nog niet dat diegene die dat nodig hebben er gebruik van maken. Mantelzorgers (h)erkennen vaak niet dat ze hulp nodig hebben, kennen lang niet altijd het aanbod of lopen tegen bureaucratische procedures of wachtlijsten aan.
Overbelasting kan worden voorkomen door het aanbieden van dagopvang, logeerprojecten en het inschakelen van vrijwilligers. Maar dan moet dat wel eerst door professionele hulpverleners worden opgemerkt.
Burenhulp overschat
Er wordt te veel verwacht van burenhulp, zeggen de onderzoekers. Buren zien vaak niet wat er nodig is en willen vaak niet frequent worden ingezet. De verwachtingen van de overheid op dat punt zijn veelal te hoog gespannen. De bal ligt bij gemeenten en professionele zorgorganisaties.
Ook de rijksoverheid kan wat doen, bijvoorbeeld met het uitbreiden van verlofregelingen of mogelijk een publiekscampagne. Staatssecretaris Van Rijn heeft eerder aangegeven de positie van mantelzorgers te willen verbeteren en verstevigen.