Een debat over alles. Kan dat wel?
Door parlementair verslaggever Joost Vullings
Volgens de agenda van de Tweede Kamer "gaan de Beschouwingen over de Troonrede, de Miljoenennota en de begroting van alle ministeries". Met andere woorden: ontwikkelingen in het buitenland, koopkrachtplaatjes en het lot van circusdieren. Het kan allemaal ter sprake komen. De Algemene Politieke Beschouwingen (ABP) gaan dus over alles .
Een debat over alles. Maar welke thema's springen eruit?
Net als in de Troonrede zal het buitenland een grote rol spelen. Het kabinet heeft voor het eerst sinds tijden extra geld aan Defensie gegeven. De steun daarvoor in de Tweede Kamer is breed. SP en GroenLinks denken er echter heel anders over. Deze partijen zien niks in militair spierballenvertoon richting Rusland. Met wapens los je niks op, is hun credo.
Andere partijen vinden dit standpunt naïef. Ook de vraag of we moeten meedoen aan de strijd tegen IS zal aan de orde komen. Er zijn dus genoeg ingrediënten aanwezig voor een verhelderend en pittig debat over buitenlands beleid.
De passage "haat uit de straat" echoot na uit de Troonrede. Ook vandaag?
"De haat die elders in de wereld mensen in het verderf stort, mag niet overslaan naar onze straten. (...) Iedere inwoner van ons land moet zich veilig en beschermd weten." Aldus de koning gisteren in de Troonrede. Het tegengaan van radicalisering wordt zeker een groot thema vandaag. Dit is bij uitstek een thema waar PVV-leider Wilders zich in het debat gaat mengen. En dat doet hij doorgaans zo krachtig dat het vrijwel altijd leidt tot felle debatten met D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold.
Koopkrachtplaatjes worden niet per ongeluk vergeten?
Nee, natuurlijk niet. Koopkrachtplaatjes zijn onvermijdelijk in het debat. De Nederlandse politiek is daar verslaafd aan: praten over de portemonnee van de burger. Discussies daarover eindigen helaas vaak ver achter de komma. Bij het onderwerp koopkracht gaan we zeker Emile Roemer van de SP zien. Hij miste gisteren in de Troonrede een passage over armoede. Dit is zijn kans om dat onderwerp te agenderen.
'Ons geld' is toch ook een hoofdthema onder 'onze vertegenwoordigers'?
Met stip is de discussie over de hervorming belastingstelsel de Haagse politieke agenda binnen komen vliegen. Dat het belastingstelsel aan een verbouwing toe is, daar is iedereen het over eens. Het is te complex en het remt de werkgelegenheid. Het kabinet presenteerde gisteren de eerste contouren van een nieuw belastingstelsel.
Vandaag en morgen zal hier vaak over gesproken worden. En in felle bewoordingen. De oppositie, met name D66 en CDA, vindt de brief te vaag en te weinig ambitieus. Deze partijen vinden dat het kabinet haast moet maken. De hervorming van het belastingstelsel zou het debat weleens kunnen domineren.
Hoe belangrijk zijn de beschouwingen voor de fractievoorzitters?
Enorm belangrijk. Dit debat kan je vergelijken met de Champions League. Een extreem hoog niveau en heel Nederland kijkt mee. De druk is dus groot op de fractievoorzitters. De wekenlange voorbereiding moet zich de komende twee dagen gaan uitbetalen. Wie uitblinkt is een gelukkig mens de komende weken. Wie faalt loopt een deuk op in het zelfvertrouwen.
Neem het voorval met de stekkerdoos van toenmalig GroenLinks-fractievoorzitter Jolande Sap. De grap mislukte volledig en dat beeld heeft haar sindsdien achtervolgd. Niet iedereen kan uitblinken. De nul houden is soms al goed genoeg. Vergeet niet dat we in maart naar de stembus mogen voor de Provinciale Staten. De verkiezing waarbij de samenstelling van de Eerste Kamer wordt bepaald. Sinds dit kabinet aan de macht is, weet iedereen hoe belangrijk die is. U kijkt vandaag en morgen dus ook naar het eerste verkiezingsdebat.