"Het zijn de Amerikanen!"

"Wat ik nou hoor, dat zijn geen Pruisische laarzen", zei de vader van Maria Weerts op de ochtend van 12 september 1944. Het klopte, want om 10 uur 's morgens waren Amerikaanse troepen de grens overgestoken en marcheerden zij door de straten van het Zuid-Limburgse dorpje Mesch. De bevrijding van Nederland was begonnen. Een monument aan de rand van het dorp herinnert eraan.

Dat eerste glorieuze moment heeft Maria Weerts gemist, want ze zat met de rest van het gezin al weken in de kelder van de smederij. Er werd in die dagen nog altijd zwaar gevochten. Een paar glanzend gepoetste koperen granaathulzen zijn er nog altijd getuige van. "Deze heeft mijn vader zelf van een akker geraapt."

Kijkgaatje

Alle kieren en ramen van de kelder waren zorgvuldig dichtgestopt uit angst dat de Duitsers hen vanaf de straat zouden doodschieten. Maria's vader kan het niet langer uithouden en maakt een kijkgaatje in een van de ramen: het zijn Amerikanen! Hij stormt naar buiten en verwelkomt de bevrijders.

Maria en haar moeder durven de kelder nog niet uit. Door de verwarring van het moment barsten ze in huilen uit. Een paar Amerikanen proberen hen gerust te stellen met opbeurende woorden en met chocolade. "Die zat in van die dikke kartonnen doosjes. Dat was wat. De geallieerden brachten ook echte koffie en sigaretten mee. Vader had tot dan toe gedroogde kersenblaadjes gerookt."

Feest

De Amerikanen mogen kwartier maken in het café van de ouders van Maria. Verschillende lichtingen komen voorbij die telkens weer verder trekken. "Ik werd niet verliefd op een Amerikaan, maar andere meisjes uit het dorp wel. Die mochten nogal veel van thuis."

Er wordt uitbundig feest gevierd in Mesch. Een man met een accordeon zorgt voor de muziek. "U kunt niet geloven hoe blij wij waren dat wij als meisjes daar achteraan konden lopen."

App

Mevrouw Weerts haalt een glimmende zilveren vork uit de besteklade. "Die heeft mijn moeder gekregen van een soldaat toen hij vertrok. Hij zei: u bent als een goede moeder voor me geweest en mijn eigen moeder zie ik waarschijnlijk nooit meer terug. Ik gebruik die vork nog altijd en vaak willen mensen weten hoe ik eraan kom en dan vertel ik dat verhaal."

Het Comité 4 en 5 mei begint vandaag met digitale kanalen met het herdenkingsjaar. Mevrouw Weerts vindt dat een goed idee. "Die jongens die bij ons in het café zaten, hadden ook kinderen en een vader en moeder die zich zorgen maakten. Zoiets moet toch niet vergeten worden? Nog jaren en jaren, eeuwen en eeuwen moet dit blijven."