Peilingwijzer: piek D66 voorbij
D66 zakt iets terug in de Peilingwijzer. Rond de Europese verkiezingen van mei was de partij van Alexander Pechtold samen met de VVD nog de grootste met 26 Tweede Kamerzetels. Daar zijn er in de aanloop naar Prinsjesdag nog 21 van over.
Dat is nog steeds een duidelijke winst ten opzichte van de 12 zetels die D66 nu in de Tweede Kamer heeft. "Maar sinds juli al zie je de partij dalen", zegt politicoloog Tom Louwerse. Hij is de maker van de Peilingwijzer, die een gewogen gemiddelde berekent van de vier grote Nederlandse opiniepeilingen.
MH17
Er is volgens Louwerse geen onderzoek gedaan naar de oorzaken van die daling. "Maar het is niet onlogisch om te denken dat het iets te maken heeft met het feit dat er sinds de zomer minder mogelijkheden zijn voor D66 om zich te onderscheiden. Minder in elk geval dan rond de raads- en vooral de Europese verkiezingen, toen D66 zich goed kon laten zien met een vrij uniek pro-Europees geluid. De enige andere partij met een dergelijk profiel was GroenLinks."
Na de ramp met vlucht MH 17 waren het vooral premier Rutte en minister Timmermans die zich onderscheidden. Louwerse: "De PvdA van Timmermans profiteerde daarvan, zij het slechts tijdelijk, maar vooral de VVD van Rutte. En de VVD is nu eenmaal een natuurlijke electorale concurrent van D66."
Een andere partij die een licht dalende trend vertoont is de ChristenUnie, net als D66 lid van de 'constructieve' oppositie in de Kamer, met 1 zetel minder dan drie maanden geleden. "Dat lijkt weinig, maar dat komt omdat het hier om een vrij kleine partij gaat", zegt Louwerse. De ChristenUnie staat met 5 tot 7 zetels nog wel op een kleine winst ten opzichte van de laatste Kamerverkiezingen.
Henk Krol De VVD blijft in de Peilingwijzer duidelijk de grootste partij met een schatting van tussen de 28 en 33 Kamerzetels. Vier achtervolgers ontlopen elkaar niet zoveel: D66, (19-23) PVV en CDA (beiden 18-22) en de SP (17-21). De PvdA volgt op grotere afstand, met nu weer 13 tot 17 zetels.
Bij de kleinere partijen is nog niet te zeggen of de terugkeer van Henk Krol in de Tweede Kamer een effect heeft op 50Plus; sinds afgelopen vrijdag heeft alleen Maurice de Hond een peiling gehouden en daarin bleef de ouderenpartij stabiel. In de Peilingwijzer blijft 50Plus op 2 tot 4 zetels. GroenLinks staat op 5 tot 7, de Partij voor de Dieren op 4 tot 6 en de SGP op 3 tot 5.
Prinsjesdag
Vergeleken met Prinsjesdag 2013 staan vijf partijen er beter voor: de VVD, het CDA, D66, GroenLinks en de Partij voor de Dieren. Verlies is er voor de PVV, de SP en 50Plus, terwijl de PvdA, de ChristenUnie en de SGP het afgelopen jaar in grote lijnen stabiel zijn gebleven.
De NOS publiceert maandelijks de Peilingwijzer van politicoloog Tom Louwerse. In de Peilingwijzer worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond) en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter De Peilingwijzer is te vinden op de website van Louwerse.