Rekening Rutte komt later

De ingrijpende hervormingen van de kabinetten-Rutte zullen voor vermogende Nederlanders compleet anders uitpakken dan voor mensen met een kleine portemonnee. Dat blijkt uit een analyse van het economisch bureau van ING (.pdf).

Rijkere Nederlanders worden geconfronteerd met grotere financiële risico's bij het zeker stellen van zaken als pensioen en zorg.

Mensen met lagere inkomens lopen financieel minder grote risico's, maar zijn wel veel tijd kwijt, bijvoorbeeld omdat ze langer moeten doorwerken voor hun pensioen of omdat ze als mantelzorger voor familieleden aan de slag moeten.

Gigantische verbouwing

Een week voor Prinsjesdag hebben economen van ING de hervormingen van de kabinetten-Rutte onder de loep genomen. Ze hebben becijferd hoe al die hervormingen op het gebied van pensioenen, zorg, werk en wonen uitpakken in de toekomst.

Maatregelen zoals de verhoging van de AOW-leeftijd en het inperken van de hypotheekrenteaftrek, worden geleidelijk ingevoerd en leveren de schatkist pas op langere termijn veel geld op. Dat betekent dus ook dat mensen pas geleidelijk ontdekken dat ze veel geld inleveren.

"Mensen hebben nauwelijks in de gaten hoe ingrijpend de hervormingen zijn," zegt hoofdeconoom Marieke Blom vanavond in Nieuwsuur. "We zitten in een gigantische verbouwing. De overheid trekt zich terug en legt de verantwoordelijkheid meer bij de burger. Dat heeft enorme gevolgen voor de maatschappij en de economie."

Een blik in de toekomst

Over tien jaar, in 2025, kunnen voor veel mensen de kosten flink oplopen terwijl inkomsten tegenvallen. Zo betalen ruim 2 miljoen huizenbezitters dan gemiddeld 600 euro per maand meer hypotheekrente, doordat de hypotheekrenteaftrek langzaam wordt verminderd.

50.000 mensen die nu nog recht hebben op een ontslagvergoeding, lopen in 2025 gemiddeld een halve ton mis.

Bij de hervorming van het pensioen en de zorg gaat het om echt grote aantallen mensen en enorme bedragen. Door de vergrijzing treffen de bezuinigingen in de zorg straks veel meer ouderen dan nu. Zo zullen honderdduizend ouderen, die nu nog recht zouden hebben op verblijf in een instelling, in 2025 thuis wonen. Daarmee bezuinigt de overheid dat jaar 24.000 euro per toekomstige oudere.

700 duizend vrijwilligers

600.000 ouderen moeten het straks zonder of met minder door de overheid betaalde huishoudelijke hulp doen. Dat betekent dat ze de bezuinigde 1200 euro per persoon óf zelf moeten betalen, of familie of vrienden moeten inschakelen. Volgens de berekeningen van ING zijn er 700.000 vrijwilligers nodig die zes uur per week extra aan de slag gaan om het gat op te vullen.

De verhoging van de AOW-leeftijd is de meest ingrijpende maatregel, zegt Blom. 536.000 mensen moeten twee jaar wachten op hun AOW-uitkering en missen in de tussentijd gemiddeld 12 duizend euro per jaar. Daar staat tegenover dat de uitkering voor 67-plussers hoger is.

Meer economische groei

De ING economen concluderen dat de financiële gevolgen het grootst zijn voor ouderen met een inkomen boven de 42.000 euro. Mensen met lagere inkomens zullen hun koopkracht juist zien stijgen, maar hun leven verandert wel. Ze moeten langer werken en meer mantelzorg bieden.

Verder stellen de ING-economen dat de maatregelen goed zijn voor de economische groei.