Staat heeft Icesave-geld terug

De Nederlandse staat heeft al het geld dat was voorgeschoten aan gedupeerde spaarders van de IJslandse internetspaarbank Icesave terug. Minister Dijsselbloem van Financiën schrijft aan de Tweede Kamer dat het gaat om een bedrag van ruim 1,4 miljard euro.

Dijsselbloem noemt dat "goed nieuws" voor zowel de Nederlandse belastingbetaler als voor het ministerie van Financiën.

Nederland had al 811 miljoen euro terug van Landsbanki. De verkoop van de vordering bracht de schatkist nog eens 623 miljoen euro op. Dat is zelfs iets meer dan wat de staat tegoed had dankzij een gunstige wisselkoers.

De Nederlandsche Bank heeft onlangs met Dijsselbloem besloten om de vordering op Icesave te verkopen aan marktpartijen en investeerders. Die gaan proberen het bedrag alsnog te verhalen op Landsbanki.

"Handel in schulden is commercieel interessant, hoe gek het ook klinkt", zegt NOS-economieredacteur André Meinema. "Ze nemen het risico over dat het geld niet of maar gedeeltelijk terugkomt, in ruil voor een vergoeding of een deel van de vordering."

Staatsschuld

Met het geld van de verkoop wordt de staatsschuld verkleind. Het mag niet in de begroting worden gebruikt om lasten te verlichten of bezuinigingen te verzachten.

Er loopt nog steeds een rechtszaak tegen het IJslandse depositogarantiestelsel, omdat De Nederlandsche Bank ook de gederfde rente-inkomsten wil hebben. "We zijn nog niet helemaal tevreden, maar het grote bedrag dat we tot nu toe hebben moeten lenen en hebben moeten voorschieten, is nu terug. Dat is belangrijk", aldus Dijsselbloem.

Hoge spaarrente

Icesave, de internetdochter van het IJslandse Landsbanki, ging in oktober 2008 failliet. Vóór de financiële crisis stroopten allerlei binnen- en buitenlandse banken de spaarmarkt af en boden tegen elkaar op qua spaarrente. Icesave gaf 5 tot 5,25 procent rente terwijl het gemiddelde op de Nederlandse spaarmarkt 4 procent was.

"Het was de tijd van hoge beursrendementen, hoge vastgoedprijzen en hoge spaarrendementen," zegt Meinema. "Je was een dief van je eigen portemonnee als je het niet deed." Ook in Groot-Brittannië trok Icesave veel spaarders aan. "De IJslandse banken bleken reuzen op lemen voeten te zijn en werden door de financiële crisis hard onderuit getrokken."

Gemeenten en provincie

Uiteindelijk stalden 100.000 Nederlanders hun geld bij Icesave, maar ook 15 gemeenten, Waterschappen en de provincie Noord-Holland. Noord-Holland had 78 miljoen euro weggezet, de gemeente Dordrecht 7,5 miljoen euro.

Zij hebben ook al een deel van hun geld terug, maar vallen buiten de transactie van de staat maar zouden ook hun vordering kunnen verkopen. Dijsselbloem zegt dat hij bereid is hen hierbij te adviseren.

Rechtszaak

Het gros van de Nederlandse depositohouders werden in 2008 en 2009 door de Nederlandse staat en De Nederlandsche Bank tot een bedrag van 100.000 euro gecompenseerd.

Zo'n 250 spaarders met meer dan 100.000 euro spaartegoed procederen nog met IJsland over het bedrag boven de ton, net als de gedupeerde gemeenten en de provincie Noord-Holland.