Nog nooit kostte schuld zo weinig

Door economieredacteur André Meinema

Nooit eerder kon de Nederlandse staat zo goedkoop zijn schulden en uitgaven financieren. Om voor tien jaar geld te lenen hoeft de staat momenteel maar 1,09 procent aan rente te betalen. De Duitse overheid is met slechts 0,93 procent zelfs nog goedkoper uit.

De rente is lager geworden na uitspraken van ECB-president Draghi, afgelopen weekend op een bijeenkomst van centrale bankiers in het Amerikaanse Jackson Hole. Beleggers op obligatiemarkten menen uit zijn woorden op te maken dat de ECB de geldpersen gaat aanzetten.

Zee van goedkoop geld

Markten dromen al een tijd van ferme maatregelen en wijzen vaak op de de honderden miljarden die de Amerikaanse centrale bank de voorbije jaren in de economie gepompt heeft onder de noemer Quantitative Easing.

Die geldverruiming leidt tot een zee aan goedkoop geld, wat de rentevergoeding drukt, het lenen goedkoper maakt en de economie via de kredietverlening een impuls moet geven.

Critici noemen de geldverruiming doping waarmee de economie verslingerd raakt aan te veel en te goedkoop geld en een potentiële financiële zeepbel. Bovendien dalen niet alleen de rentes van de sterke eurolanden, maar ook die van landen als Spanje en Italië. De druk op die landen om verder te hervormen, valt dan weg.

Nederland spekkoper

De Nederlandse staat is spekkoper bij dit soort lage rentestanden. Vorig jaar was de staat 9,1 miljard euro kwijt aan rentebetalingen. Dit jaar wil de staat voor nog eens 50 miljard euro uitgeven aan nieuwe staatsleningen. Vergeleken met een jaar geleden zijn de rentestanden nu gehalveerd. Het scheelt grofweg 600 miljoen euro aan rente.

Normaal

Vóór de financiële crisis was een rente van rond de 4 procent normaal. Zo betaalde de Nederlandse staat in de afgelopen 25 jaar gemiddeld 4,78 procent rente op staatsleningen met een looptijd van tien jaar.

Voor staatsleningen met een looptijd van twee jaar of minder wordt zelfs een negatieve rente betaald: je betaalt een vergoeding aan de staat als je geld aan de staat uitleent. Beleggers blijven op zoek naar een veilige plek voor hun geld en zijn dus soms zelfs bereid om er geld op toe te leggen.