Richard Branson: praat met Poetin!

De Britse zakenman en multimiljardair Richard Branson wil dat het conflict in Oekraïne stopt. Daarom roept hij in zijn blog op tot een dialoog tussen politici en het zakenleven in Rusland en de rest van Europa. Ook de Nederlandse topman van Unilever ondertekende de oproep.

Lara Rense sprak met Branson in het NOS Radio 1 Journaal.

Wat wilt u met die dialoog bereiken?

"Vooral vrede. Wat er gebeurt in Oekraïne en in sommige Baltische staten is ongelooflijk triest. Rusland en de rest van Europa zouden in vrede moeten leven. Mensen horen niet te sterven in een vliegtuigramp of vermoord te worden in Oekraïne. En politici zouden moeten onderhandelen om vrede te brengen en geen oorlog.

Een groep Russische, Oekraïense zakenmensen en een groep internationale zakenmensen zijn samengekomen en willen wat doen als de onderhandelingen volgende week tussen president Porosjenko en president Poetin mislukken. Wij zullen onze ondernemerskwaliteiten inzetten om vrede te krijgen in Oekraïne."

Vindt u dat door de oplopende spanningen en de vliegtuigramp met vlucht MH17 Europese sancties noodzakelijk zijn?

"Ik heb net in een Russisch tv-interview gezegd dat de sancties noodzakelijk zijn als ze een oorlog kunnen stoppen. Alles wat voorkomt dat mensen worden gedood, of het nou in een vliegramp is of op grondgebied van Oekraïne, is nodig. En als sancties helpen, dan moeten ze ingezet worden."

Dus u begrijpt de sancties, maar helpen ze ook de spanningen weg te nemen?

"Het belangrijkste is dat Rusland Oost-Oekraïne niet binnenvalt. Als Rusland dat wel doet dan zullen de sancties de komende twintig jaar van kracht blijven. Zo'n invasie zal door het Westen zeer serieus worden genomen. Ik denk dat als er geen sancties waren ingesteld, het gevaar groot was geweest dat Rusland Oost-Oekraïne al was binnengevallen. Dan had deze situatie niet meer diplomatiek kunnen worden opgelost."

Wat is het risico voor de wereldeconomie als er geen dialoog komt?

"Ik denk dat het gevaar voor de Russische economie erg groot is. Als Rusland niet Europees handelt dan zal Europa wegdrijven van Rusland. We zullen dan stoppen met het kopen van olie, van gas en van alle andere producten uit Rusland. Daar zullen de Russische burgers extreem onder lijden.

Natuurlijk zullen individuele, Europese bedrijven ook last hebben van de sancties. Dat geldt ook voor de Hollandse melkindustrie, bloemenexport en de andere sectoren. Maar Europa als geheel zal er niet heel veel last van hebben. Het zijn de Russische economie en de Russische bevolking die het meest worden getroffen.

Wat deze situatie laat zien is dat Rusland en het Westen weer vrienden moeten worden. De Berlijnse muur is jaren geleden neergehaald. De Russen waren tevreden, de Europeanen ook. Rusland is een deel van Europa, niet letterlijk, maar het is wel écht Europees: we drijven handel, we gaan samen op vakantie, we trouwen met elkaar. Deze conflicten zijn een lelijk overblijfsel uit het verleden. Het is aan de zakenleiders, zowel Russische, Nederlandse en Europese, om onze politici te vertellen dat deze situatie onacceptabel is.

Duitsland voert geen oorlog meer met Nederland; Frankrijk strijdt niet meer met Engeland. Het mag niet meer gebeuren dat Europese landen nogmaals met elkaar in conflict raken."

Waarom moeten zakenlui ook betrokken zijn bij deze gesprekken. Je zou kunnen zeggen dat het de taak van politici is om aan geopolitiek te doen.

"Het is inderdaad de taak van politici om politiek te bedrijven, maar als het helpt dan moeten ondernemers zich uitspreken en hun ondernemerskwaliteiten inzetten om te helpen het probleem op te lossen. Op dit moment haten sommige politici elkaar en daardoor praten ze moeilijk met elkaar.

Russische zakenlui kunnen naar Poetin, Oekraïense zakenlui naar Porosjenko. Op die manier kunnen we de situatie wellicht goed oplossen. Misschien leidt het nu nergens toe, maar het belangrijkste blijft dat er nooit meer een situatie mag zijn waarin een passagiersvliegtuig uit de lucht wordt geschoten of waarin onschuldige kinderen en mensen worden gedood. We moeten daar allemaal naar streven, of het nou zakenlui of politici zijn."

Nederland is dubbel geraakt door het conflict: veel Nederlanders zijn omgekomen door de aanval op de MH17 en de telers hebben flink last van de Russische tegenmaatregelen. Moet Nederland het voortouw nemen in de gesprekken?

"Wij verwelkomen iedereen die wil proberen deze situatie op te lossen. We willen graag samenwerken met iedereen om niet alleen vrede te brengen in Oekraïne, maar om permanente vrede te brengen tussen Rusland en de rest van Europa. Rusland moet Europa kunnen vertrouwen en Europa moet Rusland kunnen vertrouwen. Alle hulp, ook uit Nederland, is geweldig."

Praktisch gedacht, is het makkelijk om in contact te komen met president Poetin? Kunt u gewoon bellen?

"De eerste stap is dat de onderhandelingen tussen president Porosjenko en Poetin doorgaan volgende week. We zullen zien wat daar gebeurt. Als die onderhandelingen mislukken, dan zullen we stappen ondernemen en kijken waar we kunnen helpen. We willen er alles aan doen om het conflict te beëindigen."