Veel asielzoekers via Lesbos

Door correspondent Conny Keessen

Vlakbij het vliegveld van het Griekse eiland Lesbos liggen de houten bungalows verspreid in bosachtig gebied. Het is een voormalig zomerkamp, maar kinderen komen er niet meer.

Asielzoekers uit Syrië, Afghanistan, maar ook uit Sudan, Somalië en Nigeria hebben er onderdak gevonden. Een lokale bewonersgroep van het eiland heeft de gemeente ervan overtuigd dat een opvangcentrum nodig was, en beheert het nu onofficieel.

"De mensen komen hier om verschillende redenen. Sommigen willen hier hun asielaanvraag afwachten, anderen voelen zich hier veiliger na op straat in Athene te hebben geleefd," zegt Efi Latsoudi, een van de vrijwilligers.

Koploper

Het eiland Lesbos is de koploper van alle Griekse eilanden als het gaat om de instroom van migranten en asielzoekers die, met hulp van smokkelaars, de zee oversteken vanuit Turkije.

Ruim 4000 mensen werden sinds het begin van het jaar aangehouden door de Griekse kustwacht en Frontex, de Europese grensbewakingsorganisatie. Elke avond varen hun schepen uit om te patrouilleren in de smalle zeestraat tussen Turkije en Griekenland en langs de kusten van het eiland.

Verdubbeling

Het aantal migranten dat aankomt op de Griekse eilanden is inmiddels opgelopen tot tegen de 20.000, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. De Griekse autoriteiten constateren vooral een stijging van het aantal Syrische vluchtelingen.

"Maar we houden ook onze adem in over de situatie in Libië, Afghanistan en Irak" zegt Panayiotas Nikas, directeur van een ontvangst-en screeningscentrum.

Screening

Lesbos is een van de twee eilanden (Samos is het andere) die sinds eind vorig jaar voor het eerst een screening- en identificatiecentrum hebben. Het bevindt zich in een nieuw, nog niet voltooid detentiecentrum niet ver van de hoofdstad Mytilini.

In de enige vleugel die nu in gebruik is, werken asielambtenaren samen met vertalers, artsen en vertegenwoordigers van de UNHCR-de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties.

"We zitten nog in een overgangssituatie", zegt Irini Kouba, een van de artsen in het screeningscentrum. "Maar de ruimten voor de mensen zijn nieuw, schoon, er zijn toiletten, douches en airconditioning, veel beter dan het vroeger was."

Opvang

Niet iedereen op het eiland Lesbos is het daarmee eens. "Het is toch een gevangenis", zegt Efi Latsoudi. De vrijwilligers die het voormalig zomerkamp runnen wijzen ook op het gebrek aan opvang tijdens en na de asielprocedure.

Er is te weinig begeleiding en opvang voor vluchtelingen, zo'n 1200 plaatsen in het hele land. Verder worden mensen na afwijzing van de asielaanvraag of op de boot naar Athene gezet of overgebracht naar detentiecentra elders in het land voor ze worden uitgezet.

Onmenselijke omstandigheden

Mensenrechtenorganisaties en NGO's hebben al jaren kritiek op de onmenselijke en onhygiënische omstandigheden in dit soort detentiecentra. Naar schatting zitten daar 6000 mensen.

Onlangs is Griekenland ook onder vuur komen te liggen omdat asielzoekers langer dan 18 maanden vast kunnen worden gehouden. Volgens mensenrechtenorganisaties is dat in strijd met Europese regels.