"Meeste schade zit in prijsdalingen"
door economie-redacteur André Meinema
Hij valt om zo te zeggen met zijn neus in de boter. De reis naar Moskou was al gepland, maar tijdens zijn verblijf kondigde Rusland onverwacht een harde boycot aan die zijn core-business raakt: zuivelproducten, groenten en fruit.
Ruud Huirne is directeur Food en Agri van de Rabobank en waakt over de financiële en economische belangen van zijn klanten, de boeren, kwekers en telers en bedrijven in de voedingsindustrie en de land- en tuinbouw.
"Ik wilde de beide kanten zien en horen, voor als het tot een boycot zou komen als reactie op de economische sancties tegen Rusland. Zowel de bedrijven die naar Rusland exporteren, als de Russische bedrijven die Nederlandse producten importeren en zaken met elkaar doen."
Volkstuintjes
De Russische consument zal door de boycot van EU-landen en de VS niet tegen lege schappen aankijken, denkt Huirne. "De meeste producten kunnen ook van elders gehaald worden, bijvoorbeeld vlees uit Brazilië, alleen zal dat van mindere kwaliteit zijn." Rusland haalt meer dan 40 procent van zijn voedselbehoefte uit het buitenland.
De Russische minister van landbouw Fyodorov opperde ook Nieuw-Zeeland als alternatief voor kaasimport en Wit-Rusland en Kazachstan als nieuwe voedselleveranciers.
Bovendien is het volop zomer en oogsttijd en veel Russen hebben volkstuintjes en kweken deels hun eigen groenten en fruit. Voor de Russische boeren is de boycot wellicht een uitkomst en een stimulans. De buitenlandse concurrentie is uitgeschakeld en voor zolang het duurt hebben ze voor hun producten het rijk alleen.
Vervolgschade
De directe schade is dat er niet geëxporteerd kan worden en de boer, kweker, teler of fabrikant met zijn handel blijft zitten. Als de grenzen dicht gaan kunnen de vrachtwagens omdraaien. Volgens Huirne treft de Russische boycot ongeveer 3 procent van de exporterende bedrijven.
"Veel meer schade is de vervolgschade doordat de prijzen instorten", zegt Huirne, "omdat de vraag wegvalt en het niet zo eenvoudig is om snel nieuwe afnemers te vinden. De tomatenprijs is al met 95 procent gedaald."
Volgens Huirne raken prijsdalingen de hele sector. "De schade door prijsdalingen is een factor tien groter." Inzakkende marktprijzen raken ook telers die geen komkommer, paprika, of tomaat of peer aan Rusland verkopen."
Ook elders in Europa zakken de prijzen , omdat allerlei Europese landen groenten en fruit naar Rusland exporteren, zoals het Verenigd Koninkrijk en Polen.
Of het zover komt dat bijvoorbeeld tomaten, paprika's en komkommers doorgedraaid gaan worden omdat het niet meer loont en ze het aan de straatstenen niet kwijtraken weet Huirne niet. "Doordraaien is een politieke beslissing."
Hard hoofd
Van de 80 miljard euro die Nederland jaarlijks exporteert aan land en tuinbouwproducten, van tomaten, peren, aardappelen, kaas en boter, tot varkensvlees en kippenvlees, gaat er rond de 1 miljard naar Rusland.
Zo bezien is het Russische aandeel in de Nederlandse export bescheiden. Voor Rusland niet onbelangrijk, maar ook niet onmisbaar. Er zijn met wat moeite wel alternatieve leveranciers te vinden, die de economische sancties niet steunen.
Huirne heeft een hard hoofd in de afloop. "De handelsoorlog met Rusland kan met een sisser aflopen, maar daar ziet het niet naar uit, gezien de spierballentaal aan beide zijden."