Dit was dag 3 na de vliegramp

Het is de derde dag na de vliegramp. Minister Timmermans kwam terug uit Oekraïne. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft hij "gedaan wat hij kon doen en gesproken met wie hij wilde spreken".

Zo was er een ontmoeting met president Porosjenko en premier Jatsenjoek. Maar ook een bezoek aan de Nederlandse ambassade, waar veel Oekraïners bloemen hebben gelegd.

Timmermans wil zich ervoor inzetten dat de delegatie in Oekraïne ongehinderd aan de slag kan gaan. Volgens NOS-correspondent David Jan Godfroid kregen journalisten zondag in ieder geval toegang tot het rampgebied van de pro-Russische separatisten. Ook de OVSE merkte verbetering.

Druk opvoeren

Ver van Oost-Oekraïne is er opnieuw op hoog niveau overlegd over de ramp. De Britse premier Cameron haalde hard uit naar Rusland. In The Sunday Times schreef hij dat als Rusland niet mee wil werken aan het onderzoek naar de vliegtuigramp, Europa zijn beleid richting Rusland drastisch moet wijzigen. Bijvoorbeeld in de vorm van strenge economische sancties. Cameron geeft Moskou indirect de schuld van de ramp.

Niet alleen de Britse premier zette Poetin zondag onder druk, ook collega's Merkel en Hollande eisten dat de Russische president de rebellen dwingt om "eindelijk hulpdiensten en onderzoekers vrij en volledige toegang te geven tot het gebied".

Premier Rutte belde met Merkel en Cameron: hij wil de druk op alle betrokken partijen opvoeren. In een persconferentie liet de minister-president weten dat Nederland de leiding krijgt over de identificatie van de slachtoffers. Zondag vertrekt een team naar de Oekraïense stad Charkov en maandag hoopt het team aan de slag te kunnen.

Respect

Oekraïne en de pro-Russische separatisten beschuldigden elkaar opnieuw. Oekraïne zei dat het bewijs heeft dat Rusland een doorslaggevende rol heeft gespeeld bij het neerschieten van het vliegtuig van Malaysia Airlines.

Het hoofd van de Oekraïense contraspionage vertelde dat er drie BUK-raketsystemen het land zijn binnengekomen vanuit Rusland, samen met drie Russische militairen die het systeem kunnen bedienen. Die systemen zouden inmiddels Oekraïne alweer uit zijn.

Volgens verslaggever Gert-Jan Dennekamp in Kiev probeert Nederland vooral om de ramp buiten het conflict te plaatsen. "De strategie van Nederland is erop gericht om de strijdende partijen ervan te overtuigen dat de vliegtuigramp niet te maken heeft met hun oorlog. Dit zijn volstrekt onschuldige mensen die toevallig daar vlogen, zijn neergeschoten en neergestort, en die verdienen respect. En moeten dus op fatsoenlijke wijze geborgen worden." Deze aanpak lijkt te werken, omdat de OVSE in ieder geval betere toegang tot het gebied kreeg.

Bergen van lichamen

Ondanks verbeteringen leidde de ruzie tussen de separatisten en de Oekraïense regering zondag toch tot vertraging van het onderzoek. Gedurende de dag kwamen er verschillende berichten binnen over het bergen van de lichamen. Eerst dat er een akkoord was met de rebellen over het vervoer van de lichamen. Oekraïense onderzoekers zouden de stoffelijke overschotten weghalen onder toezicht van de OVSE.

Later op de dag zagen journalisten van AP dat de rebellen zelf lichamen hadden overgebracht naar een treinstation in de stad Torez. Daar liggen ze nu nog steeds in koelwagons. Volgens de separatisten liggen er 192 lichamen in de trein. Door geruzie tussen de rebellen en de regering is de trein nog niet vertrokken. In een telefoongesprek met premier Rutte heeft de Russische president Poetin medewerking toegezegd om te zorgen dat de trein weg kan.

Correspondent David Jan Godfroid zag dat nog niet alle stoffelijke overschotten zijn geborgen. "Dat alle lichamen zijn overgebracht naar mortuaria, klopt niet. Ik heb er zojuist nog acht of negen gezien in zwarte plastic zakken." In totaal zijn er 219 lichamen geborgen. De lichamen van de overige passagiers zijn nog niet gevonden. Reddingswerkers zoeken nu in een groter gebied naar de stoffelijke overschotten.

Er is ook meer duidelijkheid gekomen over de twee zwarte dozen van de Boeing. Een van de leiders van de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne, Aleksandr Borodai, zei dat ze op zijn kantoor staan en dat ze zullen worden overhandigd aan de internationale luchtvaartautoriteiten.

Herdenkingen

In eigen land wordt nog steeds stilgestaan bij het drama. Op Schiphol liggen honderden bloemen, briefjes, knuffels en ballonnen bij de herdenkingsplek voor de slachtoffers. Er stond zondag een lange rij voor het condoleanceregister. Ook in kerken werden slachtoffers herdacht. Bij veel evenementen is met een moment van stilte stilgestaan bij de ramp met MH17. Dat gebeurde onder meer op de open dag van de voetbalclubs Feyenoord en FC Utrecht.

Elders in de wereld is het verdriet ook groot. In Sydney werd een herdenkingsdienst gehouden, waarbij de Australische premier Abbott aanwezig was. In een boeddhistische tempel in Kuala Lumpur, de hoofdstad van Maleisië, namen veel buitenlandse toeristen deel aan een gebedsdienst voor de slachtoffers.

Informatiebijeenkomst

Premier Rutte en de ministers Opstelten van Veiligheid en Justitie en Plasterk van Binnenlandse Zaken informeren maandag om 10.00 uur een delegatie van de Tweede Kamer over de ramp met de MH17. Die briefing is ook een gevolg van de onvrede bij de verschillende fracties. Ze willen beter inzicht krijgen in de activiteiten en beweegredenen van het kabinet.

Later op de dag is er een besloten informatiebijeenkomst voor de nabestaanden van de slachtoffers van de rampvlucht. Bij de bijeenkomst zullen de betrokken ministers, premier Rutte en het koningspaar aanwezig zijn.