"Militaire actie rampplek gevaarlijk"
Wat als diplomatie mislukt? Als de Nederlandse regering er niet in slaagt langs diplomatieke weg volledig toegang te krijgen tot het rampgebied, is militair ingrijpen dan een serieuze optie? "Zeer onverstandig", zegt Frank van Kappen, voormalig generaal-majoor bij de mariniers.
Hij begrijpt de frustratie, zoals premier Rutte die zaterdag verwoordde. "Woede en machteloosheid voel ik ook", aldus Van Kappen. "Maar daar moet je je niet door laten leiden. Militair ingrijpen is gevaarlijk en leidt alleen maar tot escalatie."
Perfect excuus
Het zou volgens Van Kappen "militair avonturisme" zijn met enorme gevolgen. "Daarmee geef je Poetin het perfecte excuus om hetzelfde te doen en de grens met Oekraïne over te trekken. Nou, dan heb je dus een directe confrontatie tussen Rusland en de Verenigde Staten. Dat moet je echt nooit willen."
Is het in NAVO-verband wel mogelijk? Nee, zegt Van Kappen, want je kunt je niet beroepen op de zogeheten Artikel 5-procedure. Als een lidstaat wordt aangevallen, moet de NAVO te hulp schieten. "En daar is hier geen sprake van."
Trots
Alleen via de Verenigde Naties is een militaire missie mogelijk. Van Kappen: "Dan moet je eerst overeenstemming tussen de diverse partijen krijgen. Maar met de komst van bijvoorbeeld een luchtmobiele brigade gaat Oekraïne nooit akkoord. Daarmee geven ze toe dat ze het zelf niet aankunnen en daarvoor zijn ze te trots."
De Nederlandse en Amerikaanse ministers van Defensie Hennis en Hagel hebben zaterdag telefonisch overleg gevoerd over de situatie. Maar het is volgens Van Kappen "hoogst onwaarschijnlijk" dat er over eventuele militaire actie is gesproken.
Identificatie
"Misschien is er gesproken over militaire steun bij het identificeren van de slachtoffers", denkt Van Kappen. "Amerika beschikt dat gebied over grote militaire expertise. Meer dan dat is het niet."
"Wat nodig is, is een politieke deal tussen de Russen, de separatisten en Oekraïne. Iedereen moet daar nu een paar stappen terugdoen en gebied vrijgeven aan onbewapende hulpverleners van de OVSE, al dan niet afgegrendeld door de VN. Iets anders moet je niet willen."