Tourkaravaan herdenkt Kivilev
Vandaag passeert de Tourkaravaan na 172,5 kilometer het dorpje Sorbiers, de laatste rustplaats van Andrej Kivilev. De 29-jarige Kazachse wielrenner overleed op 12 maart 2003 aan de verwondingen die hij een dag eerder had opgelopen in de tweede etappe van Parijs-Nice. Het tragisch ongeval was voor de wielerbond UCI reden om het dragen van een helm verplicht te stellen.
In Parijs-Nice van 2003 kwam Kivilev op zo'n veertig kilometer van de finish ongelukkig ten val. Gezien de geringe snelheid leek de val aanvankelijk niet ernstig. De Kazach viel echter op zijn hoofd, raakte in coma en zou daar niet meer uit ontwaken.
De etappekoers werd uiteindelijk gewonnen door zijn landgenoot Aleksandr Vinokoerov. De huidige teambaas van wielerploeg Astana droeg de zege op aan zijn overleden vriend.
Vierde in de Tour
Kivilev kwam in de eerste helft van de jaren '90 samen met Vinokoerov naar Frankrijk. Het duo vestigde zich in Sorbiers, een plaatsje van een kleine 8.000 zielen onder de rook van Saint-Étienne. In 1998 kreeg Kivilev een profcontract bij Festina-Lotus, om vervolgens via AG2R in 2001 terecht te komen bij Cofidis.
Hij was een meer dan behoorlijk klassementsrenner en behaalde ereplaatsen in de Route du Sud, de Dauphiné Liberé en Parijs-Nice. In 2001 eindigde Kivilev zelfs als vierde in de Tour, mede dankzij een monsterontsnapping in de door Erik Dekker gewonnen etappe naar Pontarlier waarin de Kazach 33 minuten voorsprong in de schoot geworpen kreeg.
De Franse krant Le Monde wierp zelfs de vraag op of Kivilev niet tot winnaar van de Tour van 2001 moest worden uitgeroepen. Nadat nummer één Lance Armstrong uit de uitslagen was geschrapt vanwege dopinggebruik, nummer twee (Jan Ullrich) eveneens was ontmaskerd als dopingzondaar en nummer drie (Joseba Beloki) onder sterke verdenking was komen te staan, zou Kivilev volgens de krant als eerste in aanmerking komen voor de vacante zege.
In maart van dit jaar kwam Leonard Kivilev, het elfjarige zoontje van de overleden renner, in het nieuws toen hij een briefje stuurde aan Tourbaas Christian Prudhomme met het verzoek de zege alsnog aan zijn vader toe te kennen.
Helmplicht
De naam van Kivilev zal ook voor altijd verbonden blijven met een van de belangrijkste recente hervormingen in het profwielrennen. Zijn tragisch ongeval maakte een einde aan een lange discussie over het dragen van een helm in wielerkoersen.
Al in 1991 wilde de UCI de helmplicht invoeren, maar daarbij stuitte de internationale wielerunie op fel verzet vanuit het peloton. De helm werd een verplichting bij alle jeugdcategorieën, maar de profrenners weigerden overstag te gaan. Zelfs de fatale val van de Italiaanse renner Fabio Casartelli in de Tour van 1995 had geen kentering teweeg kunnen brengen.
De in 2010 overleden tweevoudig Tourwinnaar Laurent Fignon was fel gekant tegen het idee: "In 1991 stond ik vooraan om te protesteren toen de UCI het dragen van een helm verplicht wilde stellen", bekende de Fransman in 2003 na het ongeval van Kivilev. "Ze moeten de keuzevrijheid behouden. Andrei is niet het eerste slachtoffer en zal helaas ook niet de laatste zijn, met of zonder helm."
Vandaag staat het gebruik van de helm niet langer ter discussie in het peloton. Ook deze Tour is weer gebleken dat valpartijen met ernstige gevolgen nooit uit te sluiten zijn. Maar zeker is dat de kans op een fataal ongeval als dat van Kivilev kleiner is geworden.
Een geruststellende gedachte als de renners vandaag met meer dan vijftig kilometer per uur de rotondes nemen vlak voor de finish in Saint-Étienne. Een daarvan is vernoemd naar Andrej Kivilev.