Dutchbat-museum ligt gevoelig

Door correspondent Joost van Egmond

In een grote hal staan de kisten van zo'n 150 mensen die vandaag worden begraven. Het zijn slachtoffers van de genocide in Srebrenica. Pas nu, na 19 jaar, zijn ze geïdentificeerd.

"Het is militairen verboden te vloeken", staat op de muur gekalkt. Dit was de basis van Dutchbat, de Nederlandse VN-eenheid die op 11 juli 1995 Srebrenica niet kon verdedigen tegen de inval van de troepen van Ratko Mladic.

Sporen van het Nederlandse verblijf zijn nog overal te vinden, vooral teksten en graffiti. Het is één van de redenen dat hier een museum komt, dat de omstreden rol van Dutchbat moet belichten. Nederland steunt de komst van het museum.

Ultieme visie

Nabestaanden kunnen er nog steeds niet bij dat de Nederlanders na hun missie een medaille kregen. Anderen wijzen op de houding van de Nederlandse staat tegenover de slachtoffers. Sommigen moesten jaren procederen, tot de Hoge Raad vorig jaar Nederland op zijn verantwoordelijkheden wees.

Dat uitgerekend Nederland nu een museum helpt bouwen, leidt tot gemengde gevoelens. "Veel mensen zijn sceptisch", zegt Fatima Halilovic. Zij is voor de herdenking naar Srebrenica gekomen. "Maar dit is ook een kans om iets goeds te doen."

Beter beeld

Dat beseft ook Dirk Mulder van Herinneringscentrum Westerbork, die de tentoonstelling gaat samenstellen. "Wij pretenderen niet de ultieme visie te hebben. We proberen aan de waarheid zoals die is geweest, bij alle partijen, zoveel mogelijk recht te doen."

Dat dat nooit zal lukken, staat voor hem vast. Tegelijk kan het museum bezoekers helpen een beeld te vormen.

Nooit vergeten

Die hoop heeft Mak Hubjer zeker. De kunstenaar uit Sarajevo werkt op de Dutchbatbasis aan zijn eigen statement: een geschilderde variant op de symboliek van drie aapjes die horen, zien, en zwijgen. "Dat is hoe wij omgaan met deze herinnering", zegt hij.

"We roepen elk jaar op 11 juli dat we dit nooit moeten vergeten, maar daarna staan we er niet meer bij stil. Herinnering zit in jezelf. Ik hoop dat zo'n museum dat kan stimuleren."