"Al veel aandacht voor slavernij"

De VN-adviseurs die deze week in Nederland onderzoek deden naar racisme, vinden dat er op scholen meer aandacht moet komen voor het koloniale verleden. De voorzitter van de Vereniging van docenten in geschiedenis en staatsinrichting (VGN) in Nederland is het daar niet mee eens.

VGN-voorzitter Ton van der Schans zegt dat er al structureel veel aandacht aan het thema wordt besteed. "In het geschiedenisonderwijs op de middelbare school behandelen we tien tijdvakken. In drie daarvan, de tijd van regenten en vorsten in de zeventiende eeuw, de tijd van pruiken en revoluties in de achttiende eeuw en de tijd van burgers en stoommachines in de negentiende eeuw, komen kolonialisme en slavernij ter sprake."

De tien tijdvakken zijn opgedeeld in 49 zogenoemde kenmerkende aspecten, die allemaal voor het eindexamen gekend moeten worden. Voor de zeventiende eeuw is zo'n aspect de opkomst van het handelskapitalisme. Voor de achttiende eeuw moeten de Europese slavenhandel tussen Afrika en Amerika en het abolitionisme - de strijd voor afschaffing van de slavernij - worden behandeld. En voor de negentiende eeuw is het moderne imperialisme - de Europese overheersing van de wereld - een verplicht thema.

Van de twintigste eeuw moet dan nog aandacht worden besteed aan het verzet tegen het moderne imperialisme en aan de dekolonisatie.

Sexy onderwerp

Naast de tien tijdvakken hebben de geschiedenisdocenten ook nog vrije ruimte. "Een groot aantal docenten gebruikt die tijd om les te geven over het thema slavernij. Je zou kunnen zeggen dat het een sexy onderwerp is."

Bovendien komt het thema verschillende keren aan bod in de Canon van Nederland die leidend is voor het geschiedenisonderwijs op de basisschool en de onderbouw van de middelbare school. Slavernij en koloniale onderdrukking staan onder meer centraal in de vensters 'Slavernij' en 'Max Havelaar'.

Verschillend gedacht

Het is volgens Van der Schans de vraag wat voor effect extra aandacht voor de zwarte bladzijden in de Nederlandse geschiedenis zal hebben op de discussie. "Het leidt niet per definitie tot een ander oordeel over Zwarte Piet."

Er wordt nu in het onderwijs, net als in de maatschappij, verschillend gedacht over Zwarte Piet, en dat zal volgens Van der Schans ook dan zo blijven.