Bos en Vogelaar botsen nog steeds

Oud-ministers Bos van Financiën en Vogelaar voor Wonen, beiden van de PvdA, verwijten elkaar het mislukken van de wijkenaanpak aan het begin van het kabinet-Balkenende IV. Zij werden, apart van elkaar, verhoord door de parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties.

Bos zag zich in 2007 geconfronteerd met een rekenfout in de begroting, waardoor hij als nieuwe minister van Financiën ineens een tekort had van 1 miljard euro. Dat betekende dat er geen wijkenbudget van 750 miljoen euro bleek te zijn voor Vogelaar.

Valse start

De oud-ministers beweren allebei iets anders over deze valse start van het nieuwe kabinet, en wanneer ze dat voor het eerst bespraken.

Bos: "Ik weet niet meer precies wanneer het tekort ter sprake kwam en of ik Ella Vogelaar meteen op de hoogte heb gesteld. Ik ben op Financiën eerst op zoek gegaan naar een oplossing. Maar het is later wel besproken met de andere ministers."

Vogelaar: "Op mijn vraag aan Wouter Bos of ik wel een eigen begroting en budget had zei hij 'ja'. Achteraf bleek dit niet te kloppen. Mij is nooit duidelijk geworden hoe dit zo heeft kunnen gebeuren."

Vogelaar kaartte het probleem zelf aan bij het 'constituerend beraad', de oprichtingsvergadering van het kabinet. De afspraak was dat zij en Bos samen het geldtekort zouden oplossen.

Maandag verklaarde oud-minister Winsemius voor de commissie dat hij tijdens de formatie al had ontdekt dat de rekenfout van 1 miljard werd gemaakt. Hij zegt dat hij Wouter Bos daar voor heeft gewaarschuwd in een officiële brief. Die zegt dat hij zich dat niet kan herinneren.

"Gematst"

Een deel van het geld werd gevonden door de woningcorporaties vennootschapsbelasting te laten betalen. Dat leverde 500 miljoen euro per jaar op. De overige 250 miljoen euro moest de sector zelf in achterstandswijken investeren. Het kabinet had de corporaties, vertegenwoordigd in Aedes, dus hard nodig. Maar Aedes lag dwars.

Bos: "We gingen praten met Aedes over de bijdrage die de corporaties moesten leveren aan de wijkenaanpak. Ik zat aan de ene kant van de tafel. Zij zat aan de andere kant, naast de heer Van Leeuwen van Aedes. Zo hoort dat niet."

Vogelaar: "Voor de duidelijkheid: ik heb Bos uitgenodigd bij Aedes, hij is niet uit zichzelf gekomen. Ik had niet in de gaten aan welke kant van de tafel ik zat. Maar het zegt vast iets over de verhouding tussen Bos en mij, we waren al een half jaar aan het bakkeleien."

Bos vindt dat hij Vogelaar uit de financiële problemen heeft geholpen door bij de woningcorporaties vennootschapsbelasting te heffen. "Ik zei tegen Ella: ik heb je voor een paar honderd miljoen gematst." Vogelaar zag dat juist als een verstoring van de relatie met de corporaties waardoor ze bleven tegenwerken.

Eens

Bos en Vogelaar waren het er wel over eens dat de woningcorporaties over voldoende geld beschikten om te kunnen bijdragen aan het opknappen van achterstandswijken. En dat de sector tegen elke vorm van politieke bemoeienis was.

Vogelaar: "Het geld klotste daar tegen de plinten, werd wel gezegd. Het was vlak voor de financiële crisis."

Bos: "De corporatiewereld dacht: waar bemoeien jullie je mee. Blijf van ons geld af."

Uiteindelijk mislukte de samenwerking tussen de twee ministers. Bos stuurde Vogelaar in 2008 weg omdat zij onvoldoende voor elkaar zou krijgen. Ook verweet hij haar ongelukkige media-optredens en het schofferen van Kamerleden.