Paus wil einde maffiageweld
Door correspondent Rop Zoutberg
Paus Franciscus bezoekt vandaag het bisdom Cassano All'Ionio in Calabrië. De Zuid-Italiaanse regio is berucht door het geweld van de lokale maffia, de 'Ndrangheta. Verwacht wordt dat de paus zijn bezoek aangrijpt voor een scherpe veroordeling van het geweld door de familieclans.
De tijd lijkt bevroren in de bergachtige stad Cassano All'Ionio, die zich al weken opmaakt voor het bezoek van paus Franciscus. Een markt met groenten en fruit zit ingeklemd achter de kathedraal en oogt vrolijk. Oudere mannen kaarten bij het café, zonnebril op het hoofd. Gele vlaggen van het Vaticaan wapperen boven het terras.
Coco
Een film uit de jaren zestig. Het beeld laat zich alleen verstoren als je weet dat maar kort geleden een jongetje van drie een kogel van de 'Ndrangheta door zijn hoofd kreeg. Het jongetje Coco zat bij zijn opa, een lokale drugshandelaar, in de auto. Ze werden door onbekenden gedwongen om te stoppen. De kogels volgden en de auto met de inzittenden werd in brand gestoken.
Cassano All'Ionio liet zich toen van zijn andere kant zien; de dood van de 3-jarige Coco leidde tot een kort, bijzonder protest tegen het meedogenloze geweld. Vrijwel zeker zal paus Franciscus tijdens zijn bezoek dit weekend refereren aan de afrekening.
Al eerder sprak hij schande van de misdadige verrijking door de maffia. "Het leven dat u leeft, bezorgt u geen vreugde, geeft geen geluk. Zo ook niet de macht of het geld. Uw vermogen is met bloed besmeurd. Bekeert u."
Asfalt
Het lijkt allemaal heel onzichtbaar, vertelt schrijver Gianfranco Manfredi, gespecialiseerd in de maffia. "Maar in iedere wijk weet iedereen welke clan er de baas is. De maffia heeft er baat bij dat mensen weten wie ze zijn."
Daardoor zijn ook lang niet alle activiteiten van de maffia illegaal. Manfredi: "Ze bemiddelen ook in hun buurten als mensen daar een probleem met elkaar hebben. Ze zorgen er ook voor dat de straat wordt gemaakt wanneer ergens het asfalt kapot is." Het geeft de 'Ndrangheta het gevoel dat ze ook 'goed' werk doet en handelt waar de staat zaken laat liggen.
Niet alleen Italië kent de 'Ndrangheta. De organisatie opereert in dertig landen, waaronder Nederland. De kern van de misdaadorganisatie bestaat uit 155 families: zo'n zestigduizend mensen.
Het lukte volgens Manfredi de 'Ndrangheta om uit te groeien tot een van de machtigste misdaadorganisaties ter wereld omdat politiediensten vooral de Camorra (de maffia in Napels) en Cosa Nostra (Sicilië) onderzochten. "Daardoor kon de 'Ndrangheta in alle stilte groeien."
Naar schatting zet de 'Ndrangheta jaarlijks 50 tot 53 miljard euro om, vergelijkbaar met het internetbedrijf Google. De inkomsten van de organisatie komen voornamelijk uit drugshandel, illegale afvalverwerking, afpersing en verduistering. In Nederland zijn zeker tientallen leden van de 'Ndrangheta actief.
Terrasje
Een poging met de familie van het gedode jongetje Coco te spreken, mislukt. Zowel zijn vader als moeder staat onder toezicht van de rechter voor drugsdelicten. Andere familieleden willen niet praten uit woede over artikelen in de Italiaanse media waarin ze als criminelen worden afgeschilderd.
Een man die we spreken bij het terrasje van Cassano All'Iono haalt zijn schouders op. Of het goed is dat de paus zich uitspreekt tegen het geweld? Ach, overal komt criminaliteit voor, zegt de man. "En in sommige landen nog wel erger."