Venussonde op zelfmoordmissie
Het einde nadert voor Venus Express. De brandstoftank van de Europese sonde, die sinds 2006 om Venus draait, is bijna leeg. Toch heeft het ruimtevaartuig nog een laatste stunt in petto. De komende weken duikt de sonde diep in de helse atmosfeer van de planeet, en het is de vraag of hij dat overleeft.
De duik van Venus Express moet waardevolle informatie opleveren over de samenstelling van de dichte atmosfeer. Daarvoor maakt de planeetverkenner gebruik van aerobraking. Hij stuurt zichzelf in een lage baan die hem dwars door de buitenste lagen van de dichte atmosfeer voert.
Zonnepanelen gedraaid
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft de aerobraking-techniek al eerder uitgeprobeerd, maar tot nu toe kwam de sonde niet lager dan 165 kilometer boven het Venusoppervlak. In de experimentele fase die nu begint, duikt hij een stuk dieper.
Venus is even groot als de aarde, maar staat dichter bij de zon en er heerst een op hol geslagen broeikaseffect. Aan de grond is het meer dan 450 graden. Robuuste Russische ruimtevaartuigen hielden het er nog geen twee uur uit. Maar Venus Express functioneert op dit moment nog prima volgens projectwetenschapper Håkan Svedhem.
Vandaag is de sonde het oppervlak tot op 136,5 kilometer genaderd, weet Svedhem. Hij volgt de missie bij ESTEC in Noordwijk. "We hebben de zonnepanelen zo gedraaid dat Venus Express de maximale druk van de atmosfeer ondervindt. Aan de vertraging van de sonde kunnen we dan zien hoe hoog de druk oploopt."
Laatste duik
De duik in de dampkring verloopt precies zoals het projectteam had verwacht. De sonde ondervindt alleen iets minder luchtdruk dan was berekend. "We zullen waarschijnlijk nog iets lager gaan."
Als Venus Express nog brandstof heeft, wil ESA de sonde in juli weer in een wat hogere baan brengen. Nog voor het einde van dit jaar zullen de tanks zeker leeg zijn, en wacht de verkenner een laatste duik in de Venusatmosfeer. Het ruimtevaartuig zal dan grotendeels verbranden.
Venus staat onder wetenschappers ook bekend als de vergeten planeet. Bijna alle aandacht gaat de laatste jaren naar Mars. Toch studeert ESA al op nieuwe missies naar de zusterplaneet van de aarde. Er liggen bijvoorbeeld voorstellen klaar voor een verkenner aan een ballon en een nieuwe Venuslander.
Svedhem: "We willen weten waarom Venus zo anders is dan de aarde. Vroeger leken ze heel veel op elkaar. Venus had zelfs een oceaan. Met meer onderzoek aan de oppervlakte en de atmosfeer kunnen we daar meer over leren."