Foto Volkert in de krant: welk grondrecht weegt zwaarder?

Paginabreed op de voorpagina van De Telegraaf vanmorgen: een foto van Volkert van der Graaf, lopend in Amsterdam. Met commentaar van de hoofdredactie erbij: de zaak van Volkert is zo uitzonderlijk, dat het gerechtvaardigd is om foto's van hem in de krant te zetten.

Maar is dat ook zo? Volkert liep op de Prinsengracht, op weg naar zijn advocaat. Volgens de Telegraaf protesteerde hij niet toen de foto genomen werd, maar weigerde hij iets te zeggen omdat hij niet met de media mag praten.

Twee grondrechten

Er botsen hier eigenlijk twee grondrechten, zegt universitair docent Mediarecht Tjeerd Schiphof van de UvA. Vrijheid van meningsuiting en recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Wordt Volkerts persoonlijke levenssfeer hiermee bedreigd? Dat zou hij kunnen aanvoeren als hij bezwaar zou maken, maar volgens Schiphof maakt hij dan weinig kans: "Aangenomen dat het om een neutrale foto gaat, dus op de openbare weg, en zonder compromitterende omstandigheden".

En het feit dat Volkert eerder niet in bezwaar ging tegen een foto van de Telegraaf waarin hij herkenbaar in beeld was, zou een bezwaar nu minder geloofwaardig maken.

"Je maakt geen bezwaar tegen een gemaakt portret, maar tegen de openbaarmaking daarvan", zegt Schiphof. "Er moet aangetoond worden dat hij een redelijk belang heeft tegen publicatie. Hij kan bijvoorbeeld aanvoeren dat het de terugkeer in de samenleving ernstig bemoeilijkt. Dit wordt dan afgezet tegen het grondrecht dat de Telegraaf heeft op het verspreiden van informatie."

Stilzwijgende toestemming

Advocaat mediarecht Thomas van Vugt noemt het in dit geval stilzwijgende toestemming. En als Volkert daar tegenin gaat en zegt dat hij geen toestemming gaf, dan heeft hij ook volgens Van Vugt weinig kans: "Hij begeeft zich in de openbare ruimte waarbij hij weet dat hij gefotografeerd kan worden. Bovendien zou hij moeten weten dat deze foto bijdraagt aan het maatschappelijke debat over waar hij woont."

Een eerder voorbeeld van deze botsende grondrechten is de zaak van Ferdi E., de moordenaar van Gerrit Jan Heijn, tegen het blad Panorama. Na zijn vrijlating werd hij op de gevoelige plaat vastgelegd en die foto werd gepubliceerd in Panorama. Dat werd een zaak. De rechter oordeelde in het voordeel van Panorama: het recht van het blad op het verspreiden van informatie woog zwaarder dan het belang van Ferdi E. om met rust te worden gelaten.

Door: Johan en Helen