Boekhouding NAVO niet op orde

De NAVO heeft de boekhouding niet op orde. Volgens de Algemene Rekenkamer is er een grote achterstand bij het administratief afsluiten van projecten, soms van meer dan twintig jaar geleden. En elk jaar kan een substantieel deel van de jaarrekeningen van de verschillende afdelingen niet worden goedgekeurd.

Nederland en andere NAVO-landen weten daardoor niet hoeveel geld er jaarlijks precies naar de NAVO gaat. Ook is niet duidelijk wat er met dat geld gebeurt, schrijft de Algemene Rekenkamer in een brief aan de Tweede Kamer.

Sinds 2007 waarschuwde de Algemene Rekenkamer de Tweede Kamer hiervoor bijna ieder jaar. De instantie heeft nu een website online gezet, waarop alle openbare informatie over de NAVO-financiën is gebundeld.

Geheim

"Het betekent dat er geen volledige zekerheid is over de uitgave van en verantwoording over honderden miljoenen euro's voor militaire en ook civiele doeleinden", staat in de Kamerbrief.

De Rekenkamer maakt zich er ook zorgen over dat de NAVO vaak het stempel 'geheim' gebruikt. Daardoor zijn de geldstromen binnen de organisatie niet transparant.

"De NAVO wordt gefinancierd met publieke middelen en daarbij past een goede publieke verantwoording over de uitgaven", schrijft de Rekenkamer. "Deze publieke verantwoording is zeer beperkt; zelfs een jaarverslag ontbreekt."

Drie geldstromen

De financiering van de NAVO gaat via drie geldstromen. Over slechts een daarvan is iets bekend: de geldstroom bedoeld voor de organisatiepoot van de NAVO. Dat budget is opgebouwd uit de contributie van de lidstaten.

Over de twee andere geldstromen tast de Rekenkamer in het duister. Die betalingen hebben te maken met multinationale overeenkomsten zoals missies, en met bijzondere projecten. Of en hoeveel landen hieraan bijdragen, is onbekend.

Oproep

Wat de verschillende NAVO-afdelingen bereiken en of ze waar voor hun geld leveren, is onduidelijk, schrijft de Rekenkamer op de site. "We roepen de NAVO daarom op om te kijken welke tot nu toe geheime informatie openbaar kan worden gemaakt."

Ministerie

Het ministerie van Defensie noemt de website "een goed initiatief". In een reactie zegt het ministerie dat "het kabinet hier positief tegenover staat, ook omdat Nederland voortdurend aandacht vraagt voor meer financiële transparantie van de NAVO, daar waar mogelijk." "Met het vergroten van de financiële transparantie binnen NAVO krijgen parlementen en de bevolking meer zicht op hoe gelden binnen de NAVO besteed worden om onze veiligheid te waarborgen", schrijft het ministerie. Als voorbeeld noemt Defensie een controlerapport over niet-militaire bestedingen dat binnenkort wordt gepubliceerd. "Hopelijk draagt het initiatief van de Rekenkamer ertoe bij dat ook andere bondgenoten zich zullen inspannen om meer financiële transparantie te bewerkstelligen."

Defensie wijst erop dat alle geldstromen en uitgaven gecontroleerd door de IBAN, de onafhankelijke accountant van de NAVO. "Deze rapporten worden besproken in diverse comités binnen NAVO en uiteindelijk in de Noord-Atlantische Raad. Er vindt dus controle en verantwoording van gelden plaats."