Carter zet zich in voor vrouwen
Door Nieuwsuur-verslaggever Eelco Bosch van Rosenthal
De Amerikaanse oud-president Jimmy Carter (89) heeft nog altijd een druk leven. Een tijdje geleden rinkelde bij vereniging The Elders, waar Carter lid van is, ineens de telefoon. Het bewind in Birma wilde een ontmoeting met de oud-president.
Carter had toevallig een paar dagen vrij en was aan het vissen in Mongolië, maar met een telefoontje aan Virgin-miljardair Richard Branson was het zo gepiept: Branson regelde een vliegtuig en een paar dagen later vloog Carter van Mongolië naar Birma.
Reislustig
Zo ziet het leven van Jimmy Carter eruit. Hij is dan wel 89 jaar, maar hij bestiert ook nog steeds het Carter Center, een non-profitorganisatie die hij in 1982 begon, een jaar na zijn aftreden als president van de VS.
Verder is hij dus lid van The Elders, een select gezelschap van prominente wereldburgers dat zich buigt over zo'n beetje elk probleem dat de wereld teistert. In beide hoedanigheden reist Carter, meestal in gezelschap van zijn echtgenote Rosalynn, de wereld over.
Interview
We spreken Carter in Oxford, waar The Elders bijeen zijn voor hun halfjaarlijkse bijeenkomst. Onderwerp van gesprek: geweld tegen vrouwen, wereldwijd. Het is het thema van A Call to Action, voorlopig het laatste boek van de ruim twintig die hij na zijn presidentschap schreef. In zijn boek reist Carter vijf continenten over en een vrolijke reis wordt het niet. Eerwraak, abortus, kindhuwelijken, ontvoeringen, besnijdenis: alles komt voorbij. Geweld tegen vrouwen noemt Carter "de grootste uitdaging van deze tijd" en het wordt tijd dat de wereld dat onder ogen ziet.
Carter: "Wij zien de Tweede Wereldoorlog als de meest verwoestende gebeurtenis als het gaat om het aantal doden. Ruim 40 miljoen mensen kwamen om. Maar we realiseren ons niet dat er sindsdien vier keer zoveel babymeisjes door hun eigen ouders zijn gedood, in China, India en andere landen. Hun ouders waren te arm voor een groot gezin en ze willen jongens. Of hun regering legt een maximum op aan 't aantal kinderen dat ze mogen hebben. Dus wurgen ze hun dochtertje na de geboorte."
Steniging
Er zijn dus 160 miljoen minder vrouwen op de wereld dan zou moeten, zegt Carter. Hij wijst op het nieuws van de afgelopen weken. Een steniging in de tweede stad van Pakistan, op klaarlichte dag en op de stoep van de rechtbank. De 25-jarige Farzana was drie maanden zwanger van haar echtgenoot, maar dat was niet de man die haar familie voor haar had uitgezocht. Haar eigen familie maakte haar dood. Of neem de twee Dalit-tienermeisjes in India: ze werden twee weken geleden verkracht en opgehangen aan een mangoboom. "Soms gedragen mannen zich nu eenmaal als mannen," zei een lokale politicus vergoelijkend.
"Die moord in Pakistan haalde het internationale nieuws", zegt Carter, "maar in Pakistan worden elke dag drie eermoorden gepleegd. En deze misdrijven tegen vrouwen worden vaak stilgezwegen."
Volgens schattingen van de Verenigde Naties heeft 70 procent van de vrouwen in de wereld wel eens te maken gehad met geweld. Carter wijst op zijn thuisstaat, Georgia. De hoofdstad Atlanta word gezien als de hoofdstad van de vrouwenuitbuiting in Amerika.
Zwarte seksslaaf
De Amerikaanse overheid becijferde dat in 2013 in de VS zestigduizend jonge vrouwen als seksslaaf zijn verkocht. Ze belanden in de prostitutie en komen er nooit meer uit. Een donker meisje kost maar 1000 dollar, weet Carter. Aan een blank meisje is een pooier acht keer zoveel geld kwijt. Ongevraagd begint Carter over het Nederlandse prostitutiebeleid: helemaal verkeerd, zegt hij, want de klant wordt niet gestraft, terwijl juist hij mensenhandel in stand houdt.
Na het interview springt Carter theatraal over een kabel die we over de grond hebben gerold. Even laten zien hoe fit hij nog is. Zijn Rosalynn (de twee zijn 68 jaar getrouwd) heeft geduldig gewacht. Of zij nooit moe wordt van het gereis, nooit verlangt naar de ranch in Georgia? "Nee. Hij moet dit doen."
Het interview met Carter is vanavond te zien in Nieuwsuur.