Dode hartklep komt weer tot leven

Een kunsthartklep die door het lichaam vanzelf wordt omgezet in een echte, levende hartklep. Het is een van de uitvindingen na jarenlang onderzoek door Nederlandse universiteiten en bedrijven. De nieuwe behandeling wordt vandaag gepresenteerd, maar het zal nog jaren duren voordat hij wordt toegepast bij mensen.

De afgelopen jaren werden bijna twintig onderzoeksprojecten met 90 miljoen euro subsidie ondersteund door een onderzoeksinstituut voor medische innovatie: Biomedical Materials (BMM). Het doel was het ontwikkelen van nieuwe behandelingen en producten om beschadigd weefsel en aangetaste organen weer 'beter' te maken.

Er werd vooral ingezet op behandelingen waarbij het lichaam zichzelf herstelt. Volgens BMM blijft met deze zogenoemde regeneratieve geneeskunde de gezondheidszorg in de toekomst betaalbaar.

Levende hartklep

De nieuwe hartklep is ontwikkeld door de TU Eindhoven, het Erasmus MC en het UMC Utrecht in samenwerking met enkele bedrijven. In een machine wordt van synthetisch materiaal een bijna onzichtbare draad gesponnen, die tien keer dunner is dan een haar. Van die draad wordt een implantaat gemaakt in de vorm van een hartklep en dat wordt over de haperende klep geplaatst.

"In het lichaam trekt het implantaat cellen aan uit de bloedstroom. Deze cellen worden aangezet tot het maken van weefsel. De kunstklep wordt tegelijkertijd afgebroken. Als dat proces klaar is, houd je een levende hartklep over", zegt onderzoeker Carlijn Bouten, hoogleraar Biomedische technologie in Eindhoven.

Testen

Het proces wordt nu getest in een laboratorium. In een machine wordt het menselijk lichaam nagebootst. Wat de onderzoekers hopen, gebeurt ook: het lichaam bouwt als het ware zelf een nieuwe hartklep op.

"We weten nog niet precies wanneer dat gebeurt. Dat zal tussen een half jaar en een jaar zijn. Dat zal een spannend moment worden. Daarom moeten we nog veel testen voor het echt wordt toegepast", zegt Jolanda Kluin, chirurg van het UMC Utrecht.

Meer onderzoek

Er werd niet alleen onderzoek gedaan naar het hart. Ook werd botvervangend materiaal ontwikkeld om kapotte botten op te vullen en een lichaamseigen bloedvat voor nierpatiënten die dialyse nodig hebben. De onderzoekers die zich bezighielden met de hartklep hopen dat het in de verre toekomst ook mogelijk wordt dat het menselijk lichaam zelf een nieuwe nier kan aanmaken.