Bewogen Giro kent verwachte winnaar
De topfavoriet heeft de 97ste editie van de Giro d'Italia gewonnen. Maar het zag er lang niet naar uit dat Nairo Quintana deze grote ronde op zijn naam zou schrijven. Cadel Evans en later Rigoberto Urán hadden de betere papieren, maar één bizarre en barre etappe over de Gavia en Stelvio zette de Giro op zijn kop.
Bij de start van het roze spektakel op 9 mei waren er twee primeurs: een start in Noord-Ierland en de eerste etappe op een vrijdag. Op de regenachtige straten van Belfast sneuvelden de ambities van Daniel Martin, die hard onderuit ging, nog voordat het peloton zijn Ierland in fietste.
Vanaf dag één was duidelijk dat de Australiërs, Orica-GreenEdge voorop, met ambities naar de Giro waren gekomen. Na de zege van Orica in de ploegentijdrit reed de ploeg eerst met Svein Tuft en daarna met Michael Matthews (zes dagen) een week lang in het roze. Matthews won bovendien de etappe waarin zijn landgenoot Evans goede zaken deed voor het klassement.
Topfavoriet Rodríguez stapt af
Matthews en Evans profiteerden, al dan niet gewild, van een massale valpartij in het peloton en boekten waardevolle tijdwinst op de concurrentie. Na die valpartij konden de klassementsambities van die andere topfavoriet, Joaquim Rodríguez, voorgoed in de ijskast. Hij stapte gehavend af.
Naast Matthews en Evans, die na een week de roze trui overnam, was er nog een Australiër die succes boekte. Michael Rogers won na zijn rentree in het peloton (de Tinkoff-coureur testte in oktober positief op clenbuterol, maar werd in april vrijgesproken) twee etappes. De laatste was de mooiste; in de laatste bergetappe met finish op de Monte Zoncolan. En het roze van Evans? Toen de ronde net over de helft was, moest hij het stokje overdragen aan de Colombianen.
Colombianen
De glooiende tijdrit naar Barolo was het kantelpunt. Dáár toonde Rigoberto Urán aan de beste tijdrijder van deze Giro te zijn. Hij reed de concurrentie op ruim anderhalve minuut en pakte en passant de roze trui - de eerste leiderstrui ooit voor een Colombiaan in de Italiaanse ronde. Quintana verloor in Barolo 2.41 op zijn landgenoot en voor de eindzege leek het al haast een gelopen koers.
Alles veranderde in de etappe die vooraf was aangeduid als de koninginnenrit: etappe zestien over Alpenreuzen als de Gavia en Stelvio. Al wekenlang keken wielervolgers naar een livestream om te zien hoe dik het pak sneeuw was waar de renners tussendoor moesten laveren. De vrees bestond dat de rit net als een jaar eerder ingekort moest worden. Dat laatste bleek geen optie voor de Giro-organisatie, die zich tijdens de rit niet van zijn beste kant liet zien.
#Stelviogate
De temperatuur lag rond het vriespunt bovenop de bergen, maar erger nog: de afdalingen werden door de sneeuwval extra lastig. Het stelde de organisatie voor een dilemma. Uiteindelijk werd er gecommuniceerd dat de koers vanaf de top van de Stelvio geneutraliseerd zou worden. In elk geval de eerste zes bochten. Maar temidden van alle onduidelijkheid omtrent die mededeling - die niet door iedereen werd gehoord - was Quintana er al vandoor gegaan in de afdaling. De concurrentie zou hem pas aan de finish, 69 kilometer verderop op een andere berg, weer terugzien.
Quintana, die eigenlijk liever de Tour had gereden maar door zijn ploeg Movistar naar de Giro werd verwezen, pakte in die rit ruim vier minuten op Urán en hij nam de roze trui over. Hij zou hem niet meer afstaan.
Weening
Het was niet alleen de ronde waarin Australië en Colombia vier etappes opeisten of waarin er voor het eerst in de geschiedenis geen enkele Europeaan de roze trui droeg. Het was óók de Giro waarin de Italianen, weer wel als vanouds, de meeste ritoverwinningen boekten (zes) en waarin er weer eens Nederlands succes was. Het werd ingeleid door Maarten Tjallingii, die op alle beklimmingen op (Noord-) Iers grondgebied als eerste bovenkwam. Hij stond bijna een week bovenaan het bergklassement.
Daarna was het de beurt aan Pieter Weening, die de negende etappe naar Sestola won. Hij rekende op zeer uitgekookte wijze af met twaalf medevluchters en won voor de derde keer in zijn carrière een etappe in een grote ronde.
Kelderman verrast
Maar het was de jonge Nederlander Wilco Kelderman die het meest opviel. De net 23-jarige Belkin-renner was vooraf door zijn ploeg tot kopman gebombardeerd na goede prestaties in etappekoersen in 2013 (winst in Denemarken, vijfde in Romandië, zeventiende in de Giro). Zijn doelstelling was een plaats bij de beste tien, maar hij verraste door lange tijd met de besten mee omhoog te klimmen en zicht te houden op een podiumplaats.
Uiteindelijk bleken in de laatste drie etappes renners als Fabio Aru, Pierre Rolland, Domenico Pozzovivo en Rafal Majka over een langere adem te beschikken. De zevende plaats waarop Kelderman eindigde is de beste klassering van een Nederlander in de Giro sinds de vierde plaats van Erik Breukink in 1989.