NOS NieuwsAangepast

De stevige stijl van Erbudak

door onze redacteuren Rinke van den Brink en Ilan Sluis

Sinds Aysel Erbudak aan het roer kwam van het Slotervaartziekenhuis, haalde zij regelmatig het nieuws en zat ze in praatprogramma s als Pauw en Witteman. Erbudak schuwde in de media stevige uitspraken niet. Ook intern hield zij er een stevige stijl van leidinggeven op na. Het leidde haar van conflict naar conflict.

Erbudak kwam aan het roer van het Slotervaartziekenhuis toen ondernemer Jan Schram het ziekenhuis in 2006 voor de ondergang behoedde. Hij nam voor een symbolisch bedrag het ziekenhuis over en bevrijdde het van een schuldenlast van 26 miljoen euro. Erbudak, een vertrouweling en zakenpartner van Schram, wordt voorzitter van de Raad van Bestuur en daarmee feitelijk de baas in het ziekenhuis. Zij krijgt ook bijna de helft van de aandelen in het ziekenhuis, die stelt zij op naam van haar kinderen.

Kriskras

Uit de stukken die de NOS heeft, doemt een beeld op van de manier waarop het ziekenhuis wordt geleid. Hoewel eigenaar Jan Schram 26 miljoen euro heeft geïnvesteerd en er tientallen miljoenen per jaar in het ziekenhuis omgaan, staat er nauwelijks wat op papier. Geldstromen liepen kriskras door elkaar heen. "Het was gewoonte en gebruik dat via rekening couranten bij en voor elkaar, de zaken administratief formeel achteraf werden geregeld", schrijft Erbudak. Haar twee medebestuurders bemoeiden zich niet of nauwelijks met de zakelijke kant van het ziekenhuis, Erbudak betrekt ze er ook niet bij. En de toezichthoudende raad van commissarissen wordt door Erbudak voornamelijk achteraf - gevoed met informatie over de gang van zaken in het ziekenhuis. Feitelijk had ze dus vrij spel om naar eigen inzicht te handelen en te beslissen.

Loon

Na een paar jaar, ongeveer vanaf 2008 verslechteren de verhoudingen tussen Erbudak en Jan Schram. Onder andere over het loon dat ze eist: een bedrag van 250-duizend euro per jaar, exclusief werkgeverslasten. Tot dan toe kreeg ze niets betaald. Kennelijk is de looneis van Erbudak niet onredelijk, de Raad van Commissarissen gaat met het bedrag akkoord. Toch wordt er geen overeenkomst gesloten. Volgens de erfgenamen van de in 2012 overleden Jan Schram was het Erbudak zelf die weigerde het arbeidscontract te tekenen.

Verstoord

Hoe dan ook, de verhoudingen tussen eigenaar Schram en Erbudak zijn zo verstoord dat de aandelen die de kinderen van Erbudak op hun naam hebben staan in 2010 worden aangeboden bij Schram. Schram reageert echter niet op de emails die hun advocaat stuurt. Erbudak dreigt met een gang naar de rechter, maar doet dit nooit. In 2009 neemt een van de leden van de toezichthoudende raad van commissarissen, Gerard Erents, ontslag. Hij vindt dat de raad voor de zoveelste keer is gebruikt als speelbal in de ruim twee jaar durende strijd tussen Schram en het bestuur, waarvan Erbudak de leiding heeft. "Al enige emailen is door ons (RvC) getracht tot normale verhoudingen te komen tussen bestuur, aandeelhouder en RvC. Ik moet constateren dat dit niet is gelukt en de strijd steeds weer doorgaat", schrijft Erents aan Jan Schram.

Toezichthouders

Ook een ander lid van de raad van commissarissen, Harry Buller die in 2011 vertrekt doet in een email een boekje open. "Ik heb de omgang met de grootaandeelhouder en de daarmee samenhangende interactie met de voorzitter van de raad van bestuur (Erbudak, red.) gevoeld als een soort gijzeling. Zelfs heb ik mij misbruikt gevoeld."

Een ander lid van de raad van commissarissen, Dré Kampfraath laat in een email aan de raad van commissarissen en de raad van bestuur weten 'getroffen te zijn door de onprofessionele wijze waarop het verkeer tussen de bestuurders, de toezichthouders en de aandeelhouders verloopt'. "Bij mijn kennismakingsrondgang heb ik diverse onderlinge irritaties naar mij toe gekregen"

Vertrouwen weg

Op de werkvloer van het ziekenhuis komen ondertussen steeds meer signalen dat men allerminst gecharmeerd is van de stijl van leidinggeven van Erbudak. In maart 2013, na het vertrek van Erbudak, stellen haar twee medebestuurders in de raad van bestuur in een email dat ze het vertrouwen hebben verloren in Erbudak. Ze noemen haar optreden solistisch, onberekenbaar, manipulatief, risicovol en onethisch. "In toenemende mate heeft zij iedere vorm van collegiaal overleg met het bestuur en de toezichthoudende raad van commissarissen geweigerd. De bestuursstijl van Erbudak heeft een gevoel van angst en sociale onveiligheid in de organisatie gecreëerd", stellen zij.

Ondernemingsraad

Ook de ondernemingsraad laat zich in dergelijke bewoordingen uit. "De OR is er niet meer van gediend dat de veelvuldig voorgekomen gevallen van intimidatie, schofferingen en onheuse bejegening door Erbudak worden gecontinueerd. De OR heeft er geen vertrouwen in dat de bestuursstijl van Erbudak bij een terugkeer na de schorsing een andere wending zal nemen." De medische staf heeft voor de schorsing van Erbudak, in december 2012, ook gedreigd het vertrouwen op te zeggen. Dat gebeurt pas na haar schorsing op 19 februari 2013. De voorzitter van de medische staf schrijft aan de leiding van het ziekenhuis: " Ik verzoek u met klem er voor zorg te dragen dat zij in geen enkele hoedanigheid terugkeert binnen het Slotervaartziekenhuis." De onderzoeker die later in opdracht van de ondernemingskamer van het Amsterdamse gerechtshof een rapport schrijft, constateert in zijn rapport: "Wat uit deze verklaringen blijkt is dat de verhoudingen compleet verzuurd waren. In het bijzonder de relatie met bestuursvoorzitter Erbudak."

Onderhandelingen

In 2013 wordt Erbudak uiteindelijk ontslagen. De aanleiding voor het ontslag van Erbudak is officieel het spaaklopen van onderhandelingen over een nieuw contract met verzekeraar Achmea voor het ziekenhuis. Erbudak voert onderhandelingen met Achmea over een contract voor 2013. Zeventig procent van de zorgverzekerden in Amsterdam zit bij Achmea, de verzekeraar is dus van cruciaal belang voor het ziekenhuis. De verzekeraar wil een contract afsluiten van omstreeks 73 miljoen aan zorg in 2013. Erbudak vindt dat niet genoeg en zet in de onderhandelingen voor een hoger bedrag de verhoudingen met Achmea op scherp. Uiteindelijk biedt Achmea haar eind 2012 een finaal bod van meer dan 77 miljoen. Als Erbudak daar niet op ingaat, sluit de verzekeraar geen contract met het ziekenhuis en informeert ze haar klanten daar over. "Ons advies is om naar een ziekenhuis te gaan waar we wel een contract mee hebben", schrijft Achmea in een brief. Erbudak slaat publicitair terug met een persbericht met de kop: 'Slotervaartziekenhuis zet belang patient voorop'. Interne mails schetsen een beeld alsof de rest van de ziekenhuisleiding haar beleid steunt.

Overeenkomst

Intussen is eigenaar van het ziekenhuis Jan Schram overleden. Op 28 december 2012. In het Slotervaartziekenhuis. Zijn broer erft het ziekenhuis van Jan Schram. Hij krijgt lucht van de problemen waar het ziekenhuis in verkeert en er wordt een spoedvergadering belegd met de Raad van Commissarissen. Intussen stuiten de nieuwe aandeelhouders ook op onverklaarbare uitgaven van Erbudak. Op 19 februari wordt Erbudak geschorst. Kort daarna sluit het ziekenhuis alsnog een overeenkomst met Achmea voor dat jaar, voor een veel lager bedrag dan Achmea oorspronkelijk bood.

Verstoord

De erfgenaam van Schram stelt dat verzekeraar Achmea en het ziekenhuis niets meer met Erbudak te maken willen hebben. Mails tussen Erbudak en vertegenwoordigers van Achmea duiden inderdaad op verstoorde verhoudingen. "De toonzetting van je mail bevalt mij niet en is alles behalve constructief. Overige opmerkingen van jou, laat ik voor wat het is, aangezien mijn bloed nu al kookt van jouw attitude", mailt Erbudak naar een van de onderhandelaars van Achmea. "Het staat je vrij te zeggen wat je wilt, maar het lijkt er op dat je je stelselmatig negatief uitlaat over de mensen die voor Achmea werken", schrijft de manager zorginkoop van Achmea later aan Erbudak. Achmea zegt in het rapport van de ondernemingskamer dat het bedrijf niet gaat over wie het ziekenhuis leidt.

Ingewikkelde constructie

De erfgenaam van Jan Schram wil Erbudak voorgoed weren uit het ziekenhuis. Met als een van de redenen dat Achmea niets meer met haar te maken wil hebben. Maar Erbudak buitenspel zetten is nog niet zo eenvoudig. De nieuwe aandeelhouder bedenkt een op het oog slimme truc. Ondernemer Jan Schram kocht het ziekenhuis in 2006. De aandelen werden ondergebracht in een bv. Erbudak kreeg 49 procent van de aandelen, die worden op naam gesteld van haar 3 kinderen. Schram en Erbudak spreken af dat bij overlijden van de ene partij, de overige aandelen aan de ander aangeboden moeten worden.

Verwatering

Als ondernemer Schram eind 2012 overlijdt, zijn de erven dus verplicht hun aandelen (51 procent) aan te bieden aan de kinderen van Erbudak. Officieel gebeurt dat ook. Maar niet nadat er een grote partij zogenoemde cumulatief preferente aandelen wordt uitgegeven, ter waarde van vijf miljoen euro. Daarmee trekt de erfgenaam alle zeggenschap over het ziekenhuis naar zich toe, de aandelen die Erbudak heeft, of nog kan kopen, zijn daarmee in belangrijke mate verwaterd, constateert ook de onderzoeker van de ondernemingskamer. Vanwege dat risico op verwatering van de aandelen, had de familie Schram voor die aandelenemissie officieel toestemming moeten vragen aan de overige aandeelhouders, de minderjarige kinderen van Erbudak. Dit deed zij niet. De onderzoeker stelt in zijn onderzoek dat daarmee de aandelenemissie onrechtmatig is. Over enkele maanden neemt de ondernemingskamer een besluit over de emissie. Wordt deze teruggedraaid, dan zou Erbudak weer zeggenschap kunnen krijgen.

De vraag is wat er dan gaat gebeuren met het Slotervaartziekenhuis. Het ziekenhuis is inmiddels verkocht. Het bedrijf MC Groep van zorgondernemer Loek Winter heeft het overgenomen.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl