"Missie Wilders mislukt, pijnlijk"
D66 kreeg de meeste stemmen, maar het CDA ging er vandoor met de meeste zetels. Hoe kan dat? Politiek verslaggever Joost Vullings legde het uit in het Radio 1 Journaal.
"Een lijstverbinding is een samenwerking die partijen van tevoren aangaan. ChristenUnie-SGP en CDA werken samen en hebben naast hun behaalde zetels wel een paar stemmen over. Daarop wordt een heel ingewikkelde wiskundige formule losgelaten, waarna de restzetels worden verdeeld. D66 heeft de meeste stemmen, maar het CDA heeft een volle restzetel meer. Daarmee is het CDA de gelukkige winnaar."
De PVV heeft een zetel meer dan volgens de exit polls werd verwacht: vier in plaats van drie. Verzacht dat de pijn voor Geert Wilders?
"Het maakt het beeld iets dragelijker. Hij hoopte op een uitslag zoals het Front National in Frankrijk. De vorige keer in 2009 was Wilders al doorgebroken en in zetels even groot als het CDA. Hij hoopte nu echt de grootste te worden. Dat is mislukt, pijnlijk."
"Met een zeteltje erbij maakt het zijn positie in het Europees Parlement iets sterker. Maar je hebt zeven partijen nodig om daar een fractie te vormen. Dat dreigt mis te gaan. Van de partijen die hij op het oog had om mee samen te werken, kunnen er een aantal waarschijnlijk geen zetels leveren. Ze komen vermoedelijk partijen tekort, waardoor ook die Europese samenwerking dreigt te mislukken."
Dat rechtse blok is er dus nog niet zomaar?
"Nee, al bestaan er al wel rechtse blokken. Wie weet dat die rechtse partijen zich weer bij al bestaande verbanden gaan aansluiten. Het oprichten van een nieuw verband zal heel moeilijk worden."
In het algemeen zie je het anti-Europese sentiment opleven. Is dat in Nederland ook het geval?
"We lopen electoraal voor op andere landen. In 2009 was het de grote doorbraak bij de PVV bij de Europese verkiezingen. Als je deze uitslag vergelijkt met 2009, dan is er niet zo gek veel veranderd. De balans tussen partijen die pro-Europa en partijen die meer Anti-Europa zijn, is ongeveer hetzelfde gebleven."
"Wat je elders in Europa ziet, de opkomst van UKIP in Groot Britannië en Front National in Frankrijk, dat hebben wij in Nederland in 2009 al gehad. De trend dat het politieke midden kleiner wordt en de flanken groter, dat zie je in een heel veel landen nu ook gebeuren. Wat dat betreft zijn we trendsetter."
Weet je zeker dat we voorlopen? Of lopen we achter en gaat het nog komen?
"Ja, ik heb echt het idee dat we electoraal voorlopen. Met Lijst Pim Fortuyn hebben we de populistische doorbraak namelijk al gehad. We open mijlenver voor op andere landen."