Radicaal-links wint in Zuid-Europa

In Griekenland zijn de Europese verkiezingen gewonnen door de links-radicale partij Syriza. Met ruim 26 procent is de partij van Alexis Tsipras de grootste partij geworden, voor de conservatieve Nieuwe Democratie van premier Antonis Samaras, die op 23 procent blijft steken.

De extreemrechtse Gouden Dageraad wordt derde met 9 procent van de stemmen. De socialisitsche Pasok-partij, die met Nieuwe Democratie in de regering zit, haalt 8 procent.

De uitslag is een uiting van de diepe en wijdverbreide onvrede in Griekenland, dat als geen andere Europees land is getroffen door de economische crisis en dat op last van de EU pijnlijke hervormingen heeft moeten doorvoeren.

Veroordeeld

Syriza komt met onder andere de SP in de fractie van Verenigd Links. Tsipras zei dat het Griekse volk de politiek van de regering heeft veroordeeld en dat er daarom zo snel mogelijk parlementsverkiezingen moeten worden uitgeschreven. Voor het eerst in de geschiedenis heeft volgens hem een echt linkse partij de verkiezingen in Griekenland gewonnen.

Samaras erkent dat de uitslag een boodschap voor zijn regering is. Hij is echter niet van plan af te treden.

Spanje

Ook in Spanje heeft de wanhoop veel kiezers in de armen van radicaal-links gedreven. De Verenigde Linksen krijgen 10 procent van de stemmen en gaan van 2 naar 6 zetels, en het pas vorig jaar opgerichte Podemos ('wij kunnen') komt met 5 zetels (8 procent van de stemmen) nieuw in het Europees Parlement.

De traditionele machtspartijen krijgen flinke klappen. De regerende conservatieve Partido Popular gaat van 43 naar 26 procent en levert met 16 zetels 7 zetels in. De sociaaldemocratische PSOE, tot 2011 als regeringspartij verantwoordelijk voor het crisisbeleid, gaat van 39 naar 23 procent, en komt op 14 zetels, eveneens een verlies van 7 zetels.

Italië

In Italië profiteert radicaal-links niet van de crisis. Hier heeft premier Matteo Renzi met zijn Democratische Partij de eerste electorale test glansrijk doorstaan. De DP wordt met meer dan een derde van de stemmen ruimschoots de grootste partij.

Toch doen in Italië ook de eurosceptische partijen het goed. De M55-beweging van Beppe Grillo haalt bij zijn eerste deelname aan Europese verkiezingen een kwart van de stemmen, ongeveer net zo veel als bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar.

Volk van de Vrijheid van Berlusconi valt ver terug. In 2009 werd het nog de grootste partij met 35,3 procent van de stemmen, nu komt de partij van de gevallen leider niet verder dan de helft. Ook de eurosceptische Lega Nord levert flink in, met niet meer dan 6 procent van de stemmen.