Zal koers EU veranderen? Welnee
Het anti-Europese geluid in Brussel zal na de verkiezingen harder dan ooit weerklinken. Maar de koers van de EU zal nauwelijks veranderen, ondanks de winst van partijen als UKIP, Front National, de Deense Volkspartij, de Alternative für Deutschland en de FPÖ.
"De grote massa heeft gewoon weer op de middenpartijen gestemd", zegt EU-correspondent Chris Ostendorf over de Europese uitslag.
De christen-democraten en de sociaal-democraten blijven de grootste in het Europees Parlement. "De eerste verliest wat macht, waardoor de tweede meer te zeggen krijgt. Maar ze blijven samen de dienst uitmaken in Europa."
Dat lijfsbehoud is opmerkelijk vindt hij, gezien de diepe crisis van de afgelopen jaren. "In Spanje, waar de crisis zo hevig heeft toegeslagen, is niet eens een echte anti-EU-partij."
Nieuwe fractie?
Het is nog allerminst zeker of het anti-Europa-blok gaat samenwerken in een Europese fractie, zoals Wilders graag wil. Die fractievorming is essentieel om invloed te kunnen uitoefenen in het Europarlement.
Om een fractie te vormen zijn minstens 25 parlementariërs uit zeven verschillende landen nodig. "Er zijn op dit moment nog niet voldoende landen die een anti-Europa-partij in het parlement krijgen die ook wil samenwerken met het Front National", zegt Ostendorf.
Zo zei de leider van de Duitse AfD na de eerste resultaten dat hij dat niet wil. Ook UKIP-leider Farage weigert samenwerking met de partij van Le Pen. "Wat je kan zeggen is dat er meer anti-Europese stemmen te horen zullen zijn in het Europees Parlement, maar dat het nog afwachten is hoeveel invloed ze ook daadwerkelijk zullen krijgen."
Zal de overwinning van de eurosceptici dan helemaal geen effect krijgen in Europa? Toch wel, denkt Ostendorf. "Het grootste effect van die eurocritici zal je zien bij de regeringsleiders, die uiteindelijk in Brussel de dienst uitmaken. Zij zullen keer op keer benadrukken dat Europa zich met minder zaken moet bemoeien en alleen kerntaken moet doen."
Machtsstrijd
De komende dagen wordt het spannend in Brussel. Dinsdag praten de regeringsleiders over de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Het Europees Parlement zal daarvoor een eigen kandidaat naar voren schuiven, vermoedelijk de christen-democraat Juncker.
"Het ligt allemaal erg gevoelig", zegt Ostendorf. "We weten nu al dat de regeringsleiders zullen besluiten dat EU-president Herman van Rompuy met het parlement moet gaan onderhandelen."
Op die manier moet achter de schermen een meerderheid voor een kandidaat worden gevonden. De nieuwe commissievoorzitter zal geen Nederlander worden, denkt Ostendorf.
Dijsselbloem
De PvdA is een hoge Europese post beloofd, maar Jeroen Dijsselbloem wordt het niet. "Misschien kan hij wel blijven wat hij nu is, voorzitter van de eurogroep. Of misschien kan hij een machtige positie binnen de commissie krijgen, zoals begrotingscommissaris."
De komende tijd zal blijken wie de beste plekken in Brussel zullen krijgen. Ostendorf: "Wie wordt de voorzitter van de commissie? Wie wordt de voorzitter van de raad? Die hebben uiteindelijk veel meer invloed op het beleid in Europa dan het Europees Parlement."