Luiers en broodjes voor Bosnië
Door NOS-verslaggever Joris van de Kerkhof in Bosnië
Op het moment dat Nada Vasic haar geboortestad Doboj binnenrijdt, verandert haar blik. Het lijkt of ze achter haar mondkapje met open mond rijdt. Haar ogen worden doffer en ze schudt met haar hoofd. Doboj, stadje aan de Spretsja en de Bosna is verwoest. Modderstromen hebben diepe sporen achtergelaten in de straten en de huizen. Overal ligt hout en beetje bij beetje maken bewoners hun stad weer een klein beetje toonbaar.
Luiers
Nada Vasic heeft twee auto's volgeladen met noodhulp. Vooral luiers, waspoeder, desinfecteermiddel en eten voor baby's. Haar Nederlandse stichting Humanitarna zamelde geld in en vanuit de Servische hoofdstad Belgrado vertrekt ze om vier uur 's ochtends om de spullen te brengen. Het is ver rijden en vooral het passeren van de grens tussen Servië en Bosnië kan lang duren.
Broodjes
Ze heeft ook speciale Bosnische broodjes meegenomen met vlees erin. Deze broodjes zijn in Bosnië gebakken en in Servië afgebakken. De broodjes gaan nu weer retour, met een zenuwachtige Nada.
Aan het eind van de ochtend rijden we Doboj binnen. Ze ziet de flat waar haar moeder woont, moet zich beheersen om er niet meteen naar toe te gaan. Ze heeft eerst een taak te volbrengen. Aan de Spretsja ligt een bejaardenhuis. De ouderen proberen de modderboel schoon te maken. Nada wordt aangesproken. De eerste lading spullen blijft achter.
Waar te beginnen
De brug leidt naar het centrum van de stad. Nada praat zachtjes in zichzelf. "Het was zo'n mooie, bijna lieve stad. Oh, daar is het ook al kapot, en kijk: in het ziekenhuis zijn de ambulances onbruikbaar geworden." Ze weet eigenlijk nauwelijks waar te beginnen.
Op het plein waar ze aan het begin van de maand met man, moeder en kind nog slenterde, is niets meer wat het was. Ze spreekt een eigenaar van een kiosk die foto's laat zien. Zijn winkeltje met nagellak, ringen, armbanden en andere bijouterieën is zeker 50 meter door de vloedgolf naar achteren geslagen. Op een foto is te zien hoe zijn kiosk midden op het plein dobbert.
De man vertelt ook over het café dat hij heeft. De hele eerste verdieping is onbruikbaar geworden. Dat geldt niet alleen voor het café, zo ziet heel Doboj eruit. Bewoners zijn vandaag hun huis aan het leeghalen. De rotzooi wordt op straat gegooid, de modder in.
Stank
De café-eigenaar gooit zijn fel paarse en gele kettinkjes op een modderhoop. Het stinkt op de plek waar hij aan het werk is. Dit was de markt; het vlees, de groenten en het fruit liggen tussen de modder te rotten. Zijn stadsgenoten en hij hadden niet in de gaten dat de vloedgolf door Doboj zo heftig zou zijn. Daarom zijn veel mensen pas heel laat gevlucht, de heuvels in.
Nada laat ook hier wat spulletjes achter. Ze probeert zo min mogelijk te kijken naar de plek waar ze nu staat. "Als ik werkelijk tot me laat doordringen wat er gebeurd is, dan word ik heel erg verdrietig. Dan kan ik de noodgoederen niet meer uitdelen." Ze kijkt nauwelijks en wil zo snel mogelijk naar haar moeder. Maar niet voor ze alle spullen kwijt is. "Als ik eenmaal bij mijn moeder ben, dan word ik pas echt emotioneel."