Verbod motorclubs zit er niet in
Burgemeester Hessels van Echt-Susteren wil dat de wet gewijzigd wordt, zodat motorclubs beter kunnen worden aangepakt. Hij verwijst naar Duitsland als voorbeeld van een land dat de zaken beter aanpakt.
In allerlei Duitse plaatsen zijn afdelingen van motorclubs zoals de Hells Angels en de Bandidos de afgelopen jaren verboden. Aanleiding waren confrontaties tussen de rivaliserende clubs, waarbij ook doden vielen. De overheid kan de clubs verbieden doordat ze verantwoordelijk worden gehouden voor criminele activiteiten waar individuele leden voor waren veroordeeld.
Harlingen
Het Nederlandse Openbaar Ministerie deed vanaf 2006 een soortgelijke poging, maar die liep vast. In een zaak tegen de 'chapter Northcoast' van de Hells Angels in Harlingen oordeelde het gerechtshof in Leeuwarden dat leden activiteiten hadden ondernomen die weliswaar maatschappelijk ongewenst en ook strafbaar waren. Maar die activiteiten waren nu ook weer niet zo ernstig, dat ze een verbod van de hele afdelingen rechtvaardigden.
De Hoge Raad nam die redenering over. Omdat vijf andere zaken tegen chapters ook op niets uitliepen, gaf justitie deze strijd uiteindelijk op.
Grondwet
Volgens justitieredacteur Robert Bas van de NOS speelt daarbij onder meer een rol dat je in Nederland een civiele procedure moet voeren als je een vereniging verboden wilt krijgen. In die procedures speelt de grondwet een belangrijke rol, die alle Nederlanders vrijheid van vereniging garandeert. "Bij pedofielenvereniging Martijn lukte dat onlangs wel, omdat die er volgens de Hoge Raad via onder meer teksten op de website op was gericht seks met kinderen makkelijk te maken. Maar dat was een uitzondering. In Duitsland wordt het strafrecht ingezet en dat werkt wel."
"Nederlandse burgemeesters zouden het liefste ook een verbod kunnen inzetten als een motorclub zich in hun gemeente wil vestigen", zegt Bas. "Maar dat zit er dus nog niet zo snel in. De bewijslast is heel erg lastig, ook in een strafrechtelijke zaak. Je moet kunnen aantonen dat de structuur van zo'n motorclub tot criminele activiteiten aanzet. Dat leden de wet overtreden, is niet genoeg. En de grondwet veranderen, dat doen we in dit land niet zo snel."
Hells Angels
"De angst in Limburg is natuurlijk nu dat die provincie een uitwijkplek gaat worden voor clubs die verboden worden in Duitsland. De Nederlandse afdeling van de Hells Angels is er momenteel alles aan gelegen om de Bandidos weer de grens over te krijgen. Het risico op nog gewelddadiger confrontaties is wel groot. En de kans dat daar onschuldige slachtoffers bij vallen, is ook aanwezig."
Ondertussen lopen er wel tientallen stafrechtelijke onderzoeken tegen individuele leden van motorclubs in Nederland, benadrukt Bas. Er zijn ook al "ettelijke veroordelingen geweest". Daar zit een strategie van justitie achter.
"De redenering is: als we nu maar aantonen dat heel veel leden criminele activiteiten ontplooien vanuit een clubhuis, of dat dit gebeurt in samenspraak met andere leden van zo'n motorclub, dan kunnen we misschien wel bewijzen dat de basis van die club crimineel is. Maar ik denk niet dat het OM het zal aandurven om op korte termijn naar de rechter te stappen met een verzoek om een verbod."