"Pilletjes om te blijven vechten"

Door verslaggever Roel Pauw

Op 4 mei herdenken we ook de slachtoffers van andere conflicten dan de Tweede Wereldoorlog. In Korea bijvoorbeeld zijn 122 Nederlanders omgekomen in de strijd tegen het communistische Noord-Korea, dat hulp kreeg van China. Nederland vocht mee in een legermacht van de Verenigde Naties. In het Nederlandse detachement waren ook 115 Surinamers opgenomen.

Dit verhaal gaat over twee van hen die het niet hebben gered: Herbert Gustaaf Seedorf, hij is 32 jaar geworden en Jacques Bandison, hij was nog maar 24. Op 10 oktober 1951 kwamen beiden om bij een aanval op een van de vele heuvels die moesten worden veroverd op de communisten voordat de winter zou invallen.

De Amerikanen zouden de weg vrijmaken voor de oprukkende Nederlanders met artillerievuur. Ze mikten niet al te zuiver, want de granaten sloegen tot op 30 meter van de Nederlanders in.

Pijnlijk

Volgens Korea-veteraan Iwan Leendert Dompig (89) zijn Seedorf en Bandison in het chaotische verloop van deze aanval ook per ongeluk gedood door Amerikaans vuur. Beeldend en druk gebarend vertelt hij waarom hij denkt dat het zo gegaan is. "Wij zaten hier en de Chinezen zaten daar. Vanaf hun positie hebben ze ons nooit kunnen zien." Laat staan beschieten. "Bandison had een kogel in zijn rug, hij is van achteren beschoten." Dompig heeft dit verhaal nog nooit aan iemand verteld, ook niet aan de familie van de beide mannen. Te pijnlijk misschien.

Dompig kende Seedorf en Bandison goed, net als de andere Surinamers in het Nederlandse VN-detachement. Ze trokken al jaren samen op, hadden in de Tweede Wereldoorlog in Australië gediend, bij het onderhoud van Amerikaanse Mitchell B25-bommenwerpers en hadden zich nu weer aangemeld voor de strijd in Korea.

Maaltijd

Ze hadden geen idee wat hun te wachten stond. Vlak voordat ze de confrontatie met de vijand zouden aangaan, hielden ze daarom een soort dodenherdenking nu ze nog compleet waren. Terwijl de Nederlanders hun eigen ritueel opvoerden, lawaai maakten en heel veel dronken, bereidden de Surinamers een maaltijd voor.

Op lange tafels zetten ze 31 kaarsen neer, naar het aantal Surinamers dat de volgende dag slag zou gaan leveren. Ze baden en zongen liederen die je volgens Dompig op een dodenherdenking zou zingen. De volgende dag sneuvelden Seedorf en Bandison tijdens hun eerste offensief.

Boobytrap

Een hospik heeft nog geprobeerd Seedorf te redden, maar hij zag een schotwond in de lies over het hoofd. Seedorf bloedde dood. De Chinezen hebben het lichaam van Seedorf daarna versleept en mogelijk gebruikt als boobytrap. Dompig en zijn mannen vonden het verdacht en lieten het lichaam liggen.

Het was een smerige oorlog, concludeert Dompig. "Er zijn duizenden ongewapende Chinezen gedood. Dat was hun systeem (van de geallieerden, red.)." Ook de zorg voor de overledenen was niet al te fijnzinnig. Dompig herinnert zich dat ze 42 gesneuvelde militairen overbrachten naar een voorlopige begraafplaats. "Daar stond een stel grote zwarte Amerikanen klaar met hakbijlen. Om de ruggengraat van de lichamen kapot te slaan, zodat ze in een rubber zak konden."

Duivel

Dat Dompig en die andere Surinamers het allemaal hebben volgehouden is voor een deel te danken aan de medicijnkast van de geneeskundige troepen. "We kregen van die witte pilletjes. Tegen slaapziekte, zeiden ze. Maar als je zo n pilletje genomen had, wilde je niet meer van het slagveld af. En je was blij dat je er eentje had doodgeschoten en jij zelf nog in leven was. Met die pil werd je een duivel."

Na Korea was Dompig klaar met de oorlog. Het zit hem dwars dat Nederland de inzet van de 115 Surinamers die bij het Nederlandse detachement hebben gediend nooit onder de aandacht van de Zuid-Koreaanse regering heeft gebracht. Dat gebeurde pas toen oud-Koreastrijder Fred van Russel een veteranenorganisatie oprichtte. Toen werd er een monument opgericht en sindsdien kregen de veteranen elke maand een voedselpakket van de Zuid-Koreaanse ambassade. "Dat Nederland nooit iets heeft gezegd, is een vuile rotstreek."