EU-debat: oude wijn, nieuwe zakken
Uniek? Ja. Inhoudelijk? Mwah, niet bepaald. Dat is het oordeel van Europadeskundige Mathieu Segers over het eerste Europese debat, gisteravond in Maastricht. Daar kruisten de vier officieuze kandidaten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie de degens over de economie, het buitenlands beleid en over euroscepsis.
"We hebben zo'n debat nog nooit gezien", zegt Segers in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar inhoudelijk bracht het niet veel nieuws. Qua vorm was het zeker nieuw, inhoudelijk een stuk minder."
Hoe merkte je dat?
"Wat vooral duidelijk werd, is dat deze lijsttrekkers al heel lang deel uitmaken van de Brusselse wereld. Ze dragen de Europese integratie een warm hart toe. Hun standpunten daarover staan relatief ver af van de discussies in sommige nationale parlementen. Kijk naar Groot-Brittannië of naar Nederland: daar gaat het over de vorm van de Europese integratie. Is dit de goede vorm? Willen we zelfs uit de EU treden? Die discussies staan ver af van wat gisteravond besproken werd."
De debaters zijn in Nederland niet verkiesbaar. Is dat een probleem?
"Ja. Het Europees parlement, waar de verkiezingen voor zijn, is op veel punten niet te vergelijken met ons nationale parlement. (...) De 'Europese' kieslijsten bestaan in het echt niet. Je stemt op nationale kandidaten."
"Bovendien is niet gezegd dat een van de debaters van gisteren echt Commissievoorzitter wordt. Dat claimen ze wel, maar formeel is die afspraak niet rond. Wat we wel weten is dat de voorzitter van het parlement, de voorzitter van de Commissie en de voorzitter van de EU-toppen in één grote deal worden benoemd. Dat zal deze zomer niet anders zijn."
Probeert Europa wel om de verkiezingen directer te maken?
"Je ziet tendensen, die in mijn optiek positief zijn. De tendens is om meer naar de kiezer toe te gaan, directer te laten kiezen en minder van het onderhandelingsspel afhankelijk te maken. Maar we staan helemaal aan het begin. De oude machinaties zullen na de verkiezingen gewoon hun werk doen. Die zullen tamelijk dominant zijn."
"Frappant is dat de drie mannen in het gezelschap (Martin Schulz, Guy Verhofstadt, Jean-Claude Juncker, red.) allemaal uit hetzelfde deel van Europa komen. Ze zijn 150 kilometer van elkaar vandaan geboren. Er was geen Midden- of Oost-Europeaan te vinden. Dat was ook een zwak punt aan het debat."