Toevallige vondst bij oudste mens

Bij toeval hebben wetenschappers ontdekt dat Hendrikje van Andel, de oudste Nederlandse vrouw ooit, nog maar twee actieve bloedstamcellen in haar lichaam had. Mogelijk zou dat haar fataal zijn geworden, als ze niet aan een tumor in haar maag was overleden.

Hendrikje van Andel-Schipper uit Hoogeveen overleed in 2005 op 115-jarige leeftijd. Ze stelde haar lichaam ter beschikking aan de wetenschap. Bijzonder interessant voor onderzoekers, want het is uitzonderlijk dat iemand zo oud wordt en ook nog eens geestelijk helemaal scherp blijft.

Onderzoekers van het VUmc in Amsterdam proberen erachter te komen waarin Van Andels DNA verschilt van het genetisch materiaal van mensen die jong dement worden en sterven. Ook willen ze weten welke mutaties er tijdens haar leven in haar DNA zijn ontstaan.

Extreem weinig

Tijdens die zoektocht deden de onderzoekers een verrassende vondst, vertelde geneticus Henne Holstege in het NOS-radioprogramma Met het Oog op Morgen.

Ze ontdekten dat extreem veel bloedcellen exact dezelfde mutatie hadden. Dat moest betekenen dat die bloedcellen allemaal van dezelfde stamcel afkomstig waren.

En dat bleek te kloppen: uit nader onderzoek bleek dat Van Andel nog maar twee actieve bloedstamcellen had, die ook nog eens aan elkaar verwant waren. Dat is extreem weinig; mensen worden geboren met ongeveer 20.000 bloedstamcellen, waarvan er normaal gesproken steeds ongeveer duizend actief zijn.

Leven eindig

Volgens Holstege kan dat erop wijzen dat er een limiet is aan het aantal delingen dat een stamcel kan maken. Uit experimenten bij muizen is dat ook al gebleken. Dat zou betekenen dat het menselijke leven om die reden eindig is.

Of dat echt klopt, kun je op basis van dit ene geval niet met zekerheid zeggen. Daarvoor is volgens Holstege onderzoek nodig bij meerdere extreem oude mensen.

Ook om antwoord te krijgen op de vraag door welke DNA-eigenschappen Van Andel nooit dement is geworden, is onderzoek bij meer mensen nodig. Het VUmc is daar al mee bezig in het zogenoemde 100-plus onderzoek.

Zoveel vragen

Holstege heeft Hendrikje van Andel helaas nooit ontmoet, vertelde ze in Met het Oog op Morgen. "Was het maar waar. Als ik de tijd kon terugdraaien, zou ik dat zo graag gedaan hebben. Ik heb zoveel vragen aan haar!"

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl