200 jr DNB: gulden tot kredietcrisis

De Nederlandsche Bank bestaat dit jaar 200 jaar en dat wordt vandaag en morgen gevierd met onder meer een bezoek van ECB-president Mario Draghi.

Hieronder een overzicht van de geschiedenis van De Nederlandsche Bank.

1814: Oprichting

Koning Willem I richt De Nederlandsche Bank op als een van zijn eerste regeringsdaden. De economie staat er slecht voor en Willem wil dat een nationale bank de economie weer op de been helpt. DNB mag als enige bank in Nederland bankbiljetten uitgeven én kredieten verlenen. De bank maakt een moeizame start. Mensen blijven nog tientallen jaren de voorkeur geven aan guldenmunten in plaats van de guldenbiljetten van DNB. De invloed van de bank blijft lange tijd beperkt tot Amsterdam

1863: Bankwet

Er komt een nieuwe bankwet, DNB opent in het hele land kantoren om ook in de regio geld uit te lenen. Verder wordt geregeld dat 40 procent van de waarde van uitgegeven biljetten gedekt moet zijn door de goud- en zilvervoorraad van DNB. In de decennia na 1863 stappen veel bedrijven over naar particuliere banken voor hun kredietverlening. DNB gaat juist meer kredieten verschaffen aan particuliere banken.

1914: Eerste Wereldoorlog

Nederland blijft neutraal tijdens WOI, maar de oorlog heeft wel zijn effect op de economie. In juli 1914 voorkomt DNB een dreigende run op de banken. Het vertrouwen in de gulden blijft. De dekking van biljetten door goud en zilver wordt wel tijdelijk verlaagd van 40 naar 20 procent.

1922: Bankencrisis

In de jaren '20 blijkt dat particuliere banken te veel geld hadden uitgeleend tegen te weinig onderpand. Tientallen kleinere banken raken in de problemen en sommige gaan failliet. DNB grijpt in en garandeert de verplichtingen van probleembanken. Ook dwingt de bank reorganisaties af. Daarmee probeert DNB een domino-effect van omvallende banken te voorkomen.

1936: Einde gouden standaard.

Nederland laat de gouden standaard los. Dat betekent dat bankbiljetten niet meer in te wisselen zijn voor goud. De waarde van papiergeld wordt daarmee een kwestie van vertrouwen. De gouden standaard werkt beknellend tijdens de Grote Depressie. Regeringen kunnen niet zomaar meer geld uitgeven om de economie te stimuleren, want het moet gedekt zijn door goudvoorraden. In 1931 laat Groot-Brittannië de gouden standaard al los en in 1933 de VS. Premier Colijn houdt echter tot 1936 vast aan de gouden standaard.

1941: Rost van Tonningen

Tijdens WOII komt DNB onder controle van de nazi's. NSB'er Meinoud Rost van Tonningen wordt president van De Nederlandsche Bank.

1948: Nationalisatie

Na de oorlog wordt DNB in 1948 genationaliseerd. De officiële taak van de bank wordt "de waarde van de Nederlandse geldeenheid te reguleren op zodanige wijze als voor 's lands welvaart het meest dienstig is, en daarbij die waarde zoveel mogelijk te stabiliseren". In de naoorlogse periode speelt de bank een grote rol in de ongekende economische vooruitgang.

1999: Euro

In 1999 wordt de euro giraal ingevoerd. De munten van de landen die aan de euro meedoen krijgen een vaste onderlinge wisselkoers, die niet meer wijzigt. Het monetair beleid wordt vanaf nu door de Europese Centrale Bank gevoerd, waar DNB lid van is. Toezicht op de financiële sector blijft een taak van DNB. In 2002 wordt de euro ook fysiek ingevoerd en houdt de gulden op te bestaan.

2008: Kredietcrisis

De kredietcrisis slaat toe en DNB moet samen met het ministerie van Financiën in actie komen om banken overeind te houden. ABN-Amro wordt genationaliseerd. ING heeft miljarden aan steun nodig. Volgens een parlementaire commissie is DNB onvoldoende voorbereid op een zo grote crisis en wordt de bank erdoor overrompeld.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl