AIVD actiever in Midden-Oosten
De AIVD heeft het afgelopen jaar zijn inlichtingenpositie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten versterkt. Dat meldt de geheime dienst in zijn jaarverslag. Dat is gedaan om de overheid sneller en beter te kunnen informeren over dreigingen, maar ook om een inschatting te kunnen geven van de dreiging die uitgaat van Nederlandse jihadisten die terugkeren.
De strijd in Syrië en vooral de deelname hieraan door Nederlandse moslims heeft vorig jaar veel capaciteit van de geheime dienst opgeëist. Volgens de AIVD zijn er vorig jaar meer dan honderd moslims vanuit Nederland naar Syrië vertrokken om mee te vechten aan de kant van de rebellen. De meesten hebben zich aangesloten bij jihadistische groepen als al-Nusra en ISIS. Meer dan tien jihadisten zijn bij de strijd omgekomen, schrijft de dienst.
Extreem geweld
Zo'n dertig jihadstrijders zijn inmiddels weer terug in Nederland. Zij worden gezien als een mogelijke bedreiging voor de veiligheid. Sommigen zijn betrokken geraakt bij zware gevechten en soms ook bij gruweldaden. "Het gevolg is dat eind 2013 tientallen Nederlandse jihadisten in Syrië hierdoor gewend zijn geraakt aan extreem geweld en in hun onverdraagzame en gewelddadige ideologische oriëntatie verder zijn geradicaliseerd", schrijft de AIVD.
Ook de contacten die de Nederlandse strijders in Syrië opdoen met internationaal opererende jihadisten maakt dat zij een bedreiging vormen, stelt de inlichtingendienst. "Voor jihadistische groepen die in Syrië actief zijn, vormt de aanwezigheid van Europese strijders een uitgelezen kans om mensen die Europa kennen te rekruteren voor het plegen van aanslagen."
Al-Qaida
Dat al-Qaida ook actief is in Syrië maakt dat risico alleen maar groter. "Al-Qaida heeft immers nog altijd de intentie om aanslagen te plegen in het Westen en kan met de inzet van uit Europa afkomstige strijders dit doel makkelijker bereiken. Het is voorstelbaar dat terugkeerders een opdracht krijgen om in Europa aanslagen te plegen of om deze te faciliteren", aldus de AIVD.
Teruggekeerde jihadisten kunnen ook als katalysator werken voor jongeren die zich toch al aangetrokken voelen tot een radicale stroming binnen de islam, vreest de AIVD. Niet alleen kunnen daardoor lokale radicale groepen groeien maar ook kan hun radicale boodschap verder worden verspreid.
Jihadistische netwerken
De AIVD waarschuwt voor een nieuwe activistische stroming binnen de radicale islam. Groepen als Sharia4Holland en Behind Bars maken daarvan deel uit.
Het gaat volgens de geheime dienst om jihadistische netwerken waarvan de kernleden in Syrië vechten terwijl thuis in Nederland een grote groep medestanders steeds heviger propaganda voert, vaak via internet en sociale media. Ze komen openlijk uit voor hun sympathie voor al-Qaida en Osama bin Laden.