Zusjes in verzet, nu pas erkenning

Truus en Freddie waren nog tieners toen zij werden ingezet als koeriers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze stalen persoonsbewijzen, en raakten betrokken bij gewapende acties in Haarlem.

Officiële erkenning komt bijna 70 jaar later. Vanmiddag hebben de zussen Truus Menger-Oversteegen (90) en Freddie Dekker-Oversteegen (88) het Mobilisatie-Oorlogskruis uitgereikt gekregen. Dat is de hoogste onderscheiding die voor dit soort verzetswerk wordt uitgereikt.

De onderscheiding van de twee zussen is speciaal omdat verzetsmensen in veel gevallen hun onderscheiding postuum hebben gekregen. Helemaal bijzonder is dat het Oorlogskruis werd uitgereikt door premier Rutte.

Ook voor de zussen was dit een verrassing. Normaal gesproken wordt de onderscheiding uitgereikt door een burgemeester.

Hannie Schaft

Al voor de oorlog ving het gezin Oversteegen thuis Joden op die vanuit Duitsland gevlucht waren. Voor hen was het daarom ook vanzelfsprekend dat zij zich later bij het verzet zouden aansluiten.

Na het doorstaan van verschillende vuurproeven mochten ze zich formeel aansluiten bij de Raad van Verzet (RVV). Dat was een organisatie waar vooral mannen de bewapening op zich namen.

In 1943 leerden ze Hannie Schaft kennen. Ze zouden de rest van de oorlog samenwerken. Schaft, het meisje met het rode haar, werd op 21 maart 1945 opgepakt en een maand later gefusilleerd. Ze groeide na de oorlog uit tot een nationaal verzetsicoon.

Belang van vrijheid

De twee kregen de onderscheiding bijna zeventig jaar na het einde van de oorlog. Wegens de broze gezondheid van de zussen kon niet gewacht worden tot volgend jaar als het land uitgebreider zal stilstaan bij de periode '40-'45.

Truus en Freddie zeggen dankbaar te zijn voor het eerbetoon. Niet alleen voor zichzelf, maar ook juist als voorbeeld voor de jeugd. De onderscheiding maakt volgens hen duidelijk hoe belangrijk het is om voor je vrijheid op te komen en in moeilijke omstandigheden de juiste keuzes te maken.

In 1996 richtte Truus de Stichting Nationale Hannie Schaft-herdenking op. Ze wil hiermee de idealen van Hannie Schaft en de zusjes overdragen op volgende generaties. Ze verzorgde vaak lezingen op scholen en andere instellingen.

Volgend jaar zal onder meer Haarlem aandacht besteden aan de verzetsvriendinnen. Het is dan 70 jaar geleden dat Hannie Schaft gefusilleerd werd en dus ook 70 jaar na het einde van de oorlog.

Wilhelmina

Het Mobilisatie-Oorlogskruis werd in 1948 door koningin Wilhelmina ingesteld en was bedoeld voor militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlandse Dienst zijn geweest, zowel in Nederland als in het buitenland.

Naast militairen komen ook burgers die tijdens de oorlog militaire acties hebben verricht in aanmerking voor het Oorlogskruis. Om de onderscheiding te krijgen, moest je die zelf aanvragen. Kosten: 7,50 gulden.

In 1992 vernieuwde koningin Beatrix de voorwaarden. Hierdoor kregen meer oudgedienden recht op het Mobilisatie-Oorlogskruis.

Frans Smits

De onderscheiding is ontworpen door Frans Smits, een bekende Nederlandse ontwerper van militaire uniformen en emblemen. Het heeft een bronzen kruis met vier armen, en is ongeveer vier centimeter groot. De armen zijn gevormd in de punten van een zwaard.

Gekruist over de armen staan twee dolken afgebeeld. In het midden van het kruis zit een Nederlandse helm die getooid is met een lauwertak. Aan de achterkant van het kruis staat de tekst: "Den Vaderlant Ghetrouwe".