Wiertz: Gijsen verwekte schande
Door verslaggever Joris van de Kerkhof
Zonder zijn naam te noemen heeft de huidige bisschop van Roermond van zijn voorganger gezegd dat hij "schande heeft verwekt door daden te verrichten die het daglicht niet kunnen verdragen: misbruik van kinderen en jongeren, erger kan niet".
Bisschop Wiertz sprak in de Onze Lieve Vrouwe Basiliek in Maastricht tijdens een zogenoemde boetedienst. In de basiliek werd een kunstwerk onthuld voor de slachtoffers van seksueel misbruik in de katholieke kerk. Deze week werd bekend dat de voorganger van Wiertz, bisschop Gijsen, kinderen seksueel heeft misbruikt.
Schuld
Volgens Wiertz heeft de katholieke kerk het er moeilijk mee om schuld onder ogen te zien, schuld die het gevolg is van daden van haar leden. "Wij zijn in Nederland en in ons bisdom nog deze week er op een pijnlijke wijze mee geconfronteerd dat een bisschop, priesters en kloosterlingen hun macht hebben misbruikt en afbreuk hebben gedaan aan hun kerkelijke zending."
Geen namen in de toespraak van de bisschop, maar wel verwijzingen. "Met schuld omgaan, is niet gemakkelijk voor een mens. Het is meer dan een vlek op het blazoen. Schuld stelt de eigen integriteit ter discussie. Van de weeromstuit gaat men kwaad van anderen met veroordelingen te lijf."
Strenger door zijn fouten
Na afloop van zijn toespraak was Wiertz niet bereikbaar voor verder commentaar. Zijn woordvoerder gaf aan dat bovenstaande zin cruciaal is. Je kunt er volgens hem in lezen dat Gijsen wist dat hij zondig was, dat hij wist dat hij fout was geweest, en dat hij daarom anderen zo zwaar aansprak op hun fouten. Of anders geformuleerd, Gijsen is zo streng in de leer geworden om zo voor zichzelf zijn eigen falen te verzachten.
Wiertz geeft aan dat het pijn doet om met deze "sinistere zwarte kanten" van zijn kerk geconfronteerd te worden. Hij erkent dat de leiding van de katholieke kerk te snel met de woorden vergeving en verzoening op de proppen is gekomen toen de omvang van het misbruik bekend werd.
Het gebruik van deze begrippen heeft als een rode lap op de slachtoffers gewerkt. "Het deed hen rood aanlopen, omdat het misplaatst gebruikt werd om aan erkenning van feiten te ontkomen en om zich niet te hoeven verantwoorden." Volgens Wiertz kun je op vergeving en verzoening geen recht laten gelden, dat heeft de kerk volgens hem wel gedaan. "Vergeving en verzoening kun je alleen als een onverdiend geschenk ontvangen."
Mea Culpa, het beeld
Bij de onthulling van het beeld achterin de Basiliek, legde Bert Smeets een arm om de schouder van de bisschop. Smeets is de voorman van Mea Culpa, een vereniging die opkomt voor mensen die seksueel misbruikt zijn in de kerk. Ze schudden elkaar de hand.
Later omarmde de bisschop een huilende man. "U heeft uit uw hart gesproken bisschop", zei hij en ze klopten elkaar zachtjes op de schouder.