Gevaren van doe-het-zelfdrug ghb

Baclofen zou hét medicijn zijn dat ghb-gebruikers van hun verslaving kan afhelpen. De Radboud Universiteit gaat onderzoeken of dat inderdaad zo is. Vijf vragen over de verslavende drug ghb.

Wat is ghb?

In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw gebruikten artsen ghb nog als narcosemiddel bij operaties vanwege de verdovende werking. Nu doen ze dat niet meer omdat Gamma-hydroxybutyraat bijwerkingen heeft en moeilijk is te doseren.

Als verdovend middel heeft ghb wel naam gemaakt. Als stroperige vloeistof is het te krijgen in plastic buisjes van 5 milliliter. Het is geurloos en smaakt zout. Het middel wordt vaak gedronken, maar het wordt ook gemaakt in poedervorm.

Pas sinds 2012 is ghb officieel een harddrug en dus illegaal. Handel in grondstoffen is strafbaar. Mensen die dat toch doen, kunnen tot zes jaar achter de tralies verdwijnen.

Hoe maak je ghb?

Ghb kun je zelf maken. Het belangrijkste ingrediënt is gamma-butyrolacton (gbl), een reinigingsmiddel voor velgen. Het is bijna niet meer te krijgen, ook niet online.

In september vorig jaar gaf het Openbaar Ministerie een waarschuwing aan alle handelaren om te stoppen met de verkoop ervan. Die gaven daar gehoor aan en sindsdien is het moeilijker om aan het middel te komen.

Een andere benodigde grondstof is natronloog. Dat wordt meestal gebruikt als gootsteenontstopper. Laatste ingrediënt: gedestilleerd water.

Bij het maken van ghb moeten de verhoudingen exact op elkaar zijn afgestemd. Wie te veel natronloog gebruikt, kan brandwonden en blaren in de mond en slokdarm oplopen. Ook het innemen van pure gbl is onverstandig. Het lichaam zet de stof zelf om in ghb, maar pure gbl kan de slokdarm en de maag beschadigen.

Wie gebruikt ghb?

Veel gebruikers ontdekken ghb in het uitgaansleven. Doordat mensen het thuis kunnen maken, is het erg goedkoop. Voor een buisje van 5 ml betaal je in Amsterdam tussen de 5 en 10 euro.

De laatste jaren lijkt het gebruik van ghb zich te hebben verplaatst van de steden naar een grotere groep gebruikers in de provincie. Zij gebruiken de drug ook buiten het uitgaansleven. Het gaat het vaakst fout bij mensen die de drug thuis gebruiken.

Wat zijn de bijwerkingen?

Hoe je op ghb reageert, verschilt per persoon. Het hangt af van gewicht, ervaring met drugs en gevoeligheid voor ghb. De drug kan een ontspannen gevoel geven, dat omschreven wordt als een 'alcoholachtige roes'. Ook kan het seksuele gevoelens stimuleren.

Na ongeveer vijf tot dertig minuten begint de ghb zijn werk te doen. Na drie uur verdwijnen de effecten.

De lijst van mogelijke bij-effecten is lang. Het gebruik van ghb kan zorgen voor misselijkheid, duizeligheid, een slap gevoel, tijdelijk geheugenverlies en stuiptrekkingen. Wanneer je een stevige dosis neemt, kun je zeer slaperig worden of bewusteloos raken. Wie meerdere keren 'out gaat', kan hersenschade oplopen doordat de hersenen tijdelijk te weinig zuurstof krijgen.

Hoe kom je ervan af?

Experts vergelijken ghb met heroïne, omdat het enorm verslavend is. Wie regelmatig ghb gebruikt, wordt er al snel afhankelijk van. Stoppen is moeilijk. Sommige verslaafden moeten om de paar uur ghb gebruiken, vanwege ontwenningsverschijnselen.

Wie wel wil stoppen kan last krijgen van depressie, angsten, verwardheid en soms zelfs hartritmestoornissen en epilepsie. Dat afkicken bijzonder moeilijk is, blijkt ook uit de cijfers; 70 procent van de gebruikers valt na het afkicken binnen drie maanden terug.

Ghb is momenteel de drug die het vaakst leidt tot ziekenhuisopnamen. Ruim een kwart van de patiënten die na drugsgebruik op de spoedeisende hulp belandt, heeft ghb gebruikt. Het aantal mensen dat hulp vraagt vanwege een verslaving aan ghb, steeg in 2012. Maar het aantal gebruikers blijft beperkt.

In 2012 zijn zeker dertien mensen om het leven gekomen na het gebruik van ghb. Maar er is geen zicht op het precieze aantal sterfgevallen.