L'Aquila nog steeds een spookstad

Door correspondent Rop Zoutberg

Het is vijf jaar geleden dat de regio werd getroffen door een enorme aardbeving, L'Aquila werd een spookstad. Ruim driehonderd mensen werden gedood bij de klap en de hevige naschokken die volgden.

Zondagnacht om 3:32 uur, het tijdstip van de beving, is er een sobere herdenkingsdienst.

De middeleeuwse stad staat vijf jaar later nog altijd in de steigers. Het historisch centrum geldt als een van de grootste van Italië, groter dan het historische hart van Florence.

Wederopbouw

Volgens optimisten zal het nog zeker vijf jaar duren voor het centrum weer is herbouwd. Anderen houden het op twintig jaar.

Vincenzo Ammazzalorso (66) laat een van de straten aan de rand van het centrum zien waar de wederopbouw van huizen nog lang niet is begonnen. Een wirwar van steigers, bouwstempels en steunbalken houdt de woningen bij elkaar. "Het is allemaal zo triest. Dit waren levendige straten vol handeltjes? ik kende ze allemaal."

Ammazzalorso herinnert zich de nacht van de beving, het stof dat in enorme wolken door de stad rolde en de ontreddering. "Maar wie het overleefde is weg. Een spookstad bleef achter."

Noodhulp

In de panden die hij laat zien lijkt het of de tijd heeft stilgestaan. De meubels onder stof en puin staan er nog. Een kast vol pakken melk en pasta in de hoek van de kamer, de kalender aan de muur staat op april 2009.

Er ging 480 miljoen euro aan Europese noodhulp naar L'Aquila, geld dat direct bestemd was voor noodhulp. "Het geld werd daarvoor niet gebruikt, maar werd gestoken in nieuwbouwwijken die door Berlusconi op tientallen kilometers van L'Aquila werden neergezet", vertelt de lokale journalist Angelo Venti. "Je hebt het niet over noodwoningen, maar over woonwijken die voor permanente bewoning zijn bedoeld."

Venti betwijfelt of de aardbevingsslachtoffers snel terugkeren naar de huizen die ze ooit bewoonden. "De ziel van de stad is kapot gemaakt. Mensen werden zomaar in de nieuwbouwwijken geplant. Wie bij elkaar in de straat woonde, of deel uitmaakte van een kerkgemeenschap, het speelde allemaal geen rol. Uiteindelijk werd dat de tweede klap die de inwoners te verwerken kregen na de beving zelf."

Begin dit jaar werden vier lokale politici en ondernemers aangehouden op verdenking van corruptie bij de reconstructie van de stad. Ook het Europese Hof van Justitie buigt zich inmiddels over de inzet van de noodfondsen. Venti: "Als het klopt dat het geld niet goed werd gebruikt zal er zeker 350 miljoen euro terug moeten naar Brussel."

Kapotte ziel

Hooguit honderd inwoners keerden terug naar het historisch centrum. Een paar restaurants zijn open, een slagerij en ook de souvenirwinkel 'La Luna'. In de rekjes staan de ansichtkaarten van een stad die eigenlijk niet meer bestaat.

"Veel ondernemers hebben de hoop opgegeven", vertelt Giuseppe, de eigenaar van de souvenirhandel. "Ze vertrokken naar het grote winkelcentrum dat langs de snelweg ligt."

Zelf is hij optimistisch over de komende jaren. "Ik ben verliefd op deze stad, ben in deze binnenstad geboren." Dan begint ook Giuseppe haast vanzelf over de kapotte ziel van L'Aquila. "Er is niets van over. Je komt soms nog een enkele voormalige bewoner tegen. Maar alles wat we met elkaar aan gewoonten hadden is kapot gemaakt."